Cam Thảo

Ngày xưa mỗi lần ho khan, cổ rát như có gai, bà nội lại lục trong hũ thuốc một ít rễ vàng óng, bảo Lão nhai cho ngọt miệng rồi nuốt từ từ. Lớn lên mới biết đó chính là Cam thảo – vị thuốc quen mà lạ, nhỏ bé mà ẩn chứa cả “tính tình” của trời đất. Bà con mình dùng Cam thảo quanh đời sống: nấu nước uống, pha cùng thang thuốc, thêm vào ấm trà… nhưng đằng sau vị ngọt ấy là cả một câu chuyện dài của Đông y bao đời.

Hôm nay, Lão thủ thỉ cùng bà con về vị thuốc Cam thảo – để hiểu đúng, dùng đúng và phát huy hết cái hay mà cha ông gửi gắm.

Lão hiểu tiếng lòng của bà con mình, luôn mong mỏi có giải pháp toàn diện giúp phục hồi sức khỏe, cải thiện bền vững!

Vui lòng để lại thông tin, Lão liên hệ bà con hỏi thăm chi tiết:

Họ tên

Số điện thoại

Gửi tư vấn

Đặc điểm – Nguồn gốc dược liệu

Cam thảo còn được gọi là Quốc lão, Cam thảo bắc, một số nơi gọi là Cam thảo sinh, thuộc họ Đậu. Trong Đông y, bộ phận dùng chủ yếu là rễ và thân rễ, phơi hoặc sấy khô. Cam thảo có màu vàng nhạt, mùi thơm nhẹ, vị ngọt hậu, càng nhai càng thấm.

Loài cây này ưa khí hậu khô, lạnh, thường phân bố nhiều ở Trung Á, Trung Quốc; tại nước mình cũng có trồng nhưng số lượng không nhiều. Đặc trưng của Cam thảo là thân rễ dài, khỏe, vỏ hơi nhăn, khi bẻ thấy mặt gãy mịn và có tia gỗ hình nan hoa.

Cách thu hoạch – sơ chế

Cam thảo thường thu hoạch vào mùa thu, khi toàn cây đã dồn dưỡng khí xuống rễ. Người ta đào những rễ đã từ 3 năm tuổi trở lên để có hàm lượng hoạt chất tốt.

Sơ chế vị thuốc này cũng kỳ công: rễ được rửa sạch đất cát, cắt khúc rồi phơi hoặc sấy nhẹ. Một số loại Cam thảo được tẩm thêm mật ong – gọi là Cam thảo chích – để tăng tính bổ trung hoãn cấp.

Tính vị – Quy kinh – Công năng theo Đông y

Đông y xem Cam thảo như một vị “hiền lành”, tính bình, vị ngọt, quy vào các kinh Tâm – Phế – Tỳ – Vị. Vị thuốc ngọt có tác dụng bổ, tính bình giúp điều hòa, vì thế Cam thảo hay được dùng trong hầu hết các bài thuốc để điều hòa các vị khác.

Công năng chính

• Bổ khí – kiện Tỳ: vị ngọt giúp sinh khí, dưỡng tỳ, phù hợp người hay mệt, ăn kém, hơi thở ngắn.
• Nhuận Phế – chỉ khái: Cam thảo làm dịu cổ họng, giảm ho, long đờm nhẹ nhàng, như tưới một làn nước ngọt cho Phế bị khô.
• Thanh nhiệt – giải độc: giúp giảm viêm, giảm độc tố tích tụ trong cơ thể.
• Hoãn cấp – giảm đau: Cam thảo điều hòa co thắt, làm dịu những cơn đau cấp, đặc biệt khi kết hợp với các vị thuốc khác.

Nói nôm na, Cam thảo như người hòa giải trong bài thuốc Đông y: dung hòa nóng – lạnh, mạnh – yếu, giúp cơ thể tiếp nhận dược lực một cách êm ái hơn.

Tác dụng theo Y học hiện đại

Theo nghiên cứu hiện đại, Cam thảo chứa glycyrrhizin, flavonoid và nhiều hoạt chất có tác dụng chống viêm, kháng virus, giảm stress oxy hóa. Glycyrrhizin đặc biệt có khả năng bảo vệ gan và hỗ trợ giảm viêm niêm mạc.

Nhiều nghiên cứu cho thấy Cam thảo giúp giảm ho, giảm acid dạ dày, hỗ trợ thanh lọc cơ thể. Tác dụng chống co thắt của vị này cũng được ghi nhận trong các thử nghiệm trên đường hô hấp và tiêu hóa.

Các bài thuốc ứng dụng

Lão chọn vài bài thuốc gần gũi, thường gặp trong đời sống, để bà con dễ hình dung.

Hỗ trợ giảm ho – đau rát họng

Cam thảo 3–5g, cát cánh 6g, trần bì 4g, sắc uống ngày một thang. Bài này giúp làm dịu Phế, giảm ngứa rát cổ, long đờm nhẹ.

Bổ khí – kiện Tỳ

Cam thảo 3g phối Bạch truật 8g, Đẳng sâm 10g, sắc uống. Dùng cho người hay mệt, ăn uống kém, nói nhỏ hơi yếu.

Giảm đau do co thắt

Cam thảo 4g phối Bạch thược 8g, Quế chi 6g. Bài thuốc giúp thư cân, giảm đau bụng do lạnh, giảm co rút nhẹ.

An vị – hỗ trợ giảm trào ngược

Cam thảo 2–4g, hoàng kỳ 8g, sa nhân 4g, giúp làm dịu niêm mạc, giảm kích ứng và điều hòa khí cơ.

Lưu ý kiêng kỵ

Cam thảo ngọt, tính điều hòa nhưng nếu lạm dụng có thể gây giữ nước, tăng huyết áp, phù nhẹ. Người huyết áp cao, phụ nữ mang thai, người suy tim nên hạn chế dùng.

Dùng kéo dài liều cao có thể gây giảm kali máu. Vì thế, bà con chỉ nên dùng đúng lượng – đúng trường hợp – đúng thời điểm.

Dưỡng sinh – Hỗ trợ kết hợp

Nước Cam thảo loãng (1–2g hãm với 300ml nước nóng) uống ấm giúp dịu cổ họng, giảm cảm giác mệt. Không nên uống đậm đặc.

Bà con có thể kết hợp xoa bóp dọc hai bên sống lưng (đường kinh Phế và Tỳ) để giúp khí huyết lưu thông, hỗ trợ công năng của Cam thảo.

Nếu dùng Cam thảo để dưỡng Phế, nên tránh thức ăn chiên rán, cay nóng. Nếu dùng để kiện Tỳ, nên ăn ấm, mềm, dễ tiêu.

Nếu bà con cần Lão xem thể trạng để dùng Cam thảo cho đúng bệnh – đúng liều, cứ nhắn qua Zalo 0972606773, Lão sẽ dặn tận nơi cho dễ.

Cam thảo là vị ngọt thấm, nhưng đã là thuốc thì phải biết người – biết mình. Lão mong bà con hiểu vị thuốc này như hiểu tính người bạn cũ: trân trọng, đúng mực, sẽ nhận lại điều lành.

Lão Tuấn – Tinh hoa y học dân tộc