Đại pháp điều trị

Chữa bệnh trong Đông y, bà con có lẽ đã quen với câu “Chữa bệnh phải tìm từ Bản”, và đó chính là nguyên tắc cơ bản trong biện chứng luận trị mà tôi luôn tâm niệm trong suốt chặng đường hành nghề của mình. Khi gặp bệnh, không phải cứ thấy triệu chứng là chữa, mà phải tìm ra cái gốc rễ của bệnh. Đau đầu phải tìm nguyên nhân từ căn nguyên của chứng bệnh, không thể chỉ chữa triệu chứng đau đầu mà bỏ qua cái gốc của bệnh. Mỗi bệnh lý đều có thể chia ra làm Bản và Tiêu, như người xưa đã nói, Bản là gốc, Tiêu là ngọn. Vì vậy, không thể chỉ chữa ngọn mà bỏ quên gốc được.

“Chữa bệnh phải tìm từ Bản” – đó là nguyên lý cơ bản của biện chứng luận trị trong Đông y. Mỗi chứng bệnh, khi phát sinh, đều có nguyên nhân sâu xa, chỉ khi tìm ra được căn nguyên này, ta mới có thể chữa trị hiệu quả. Chữa bệnh không phải chỉ dừng lại ở các triệu chứng bên ngoài mà phải xét đến tổng thể, phải tìm hiểu đến tật bệnh trong cơ thể người bệnh, từ đó đưa ra phương pháp điều trị chính xác.

Có thể bà con thắc mắc, vậy làm thế nào để biết cái Bản là gì? Đơn giản, hãy nhìn vào sự phát triển của bệnh. Chẳng hạn, khi khí huyết bất hòa, cơ thể suy yếu, khí hư hay máu hư sẽ là gốc rễ gây ra bệnh. Những triệu chứng như đau đầu, hoa mắt chỉ là dấu hiệu bên ngoài, mà bản chất của bệnh lại có thể nằm sâu bên trong, như một căn bệnh từ lâu đã âm ỉ tồn tại trong cơ thể.

Bà con ạ, để chữa trị hiệu quả, đôi khi ta phải chữa Tiêu trước, khi bệnh đã trở nặng, khi tình trạng cấp bách không thể chờ đợi. Nhưng nguyên lý vẫn là phải tìm ra Bản trước. Chữa Tiêu là cần thiết khi bệnh đã trở nên nghiêm trọng, còn nếu bệnh nhẹ, mạn tính, chúng ta sẽ chữa từ Bản, dưỡng sinh để bệnh tự thuyên giảm. Cái khó trong Đông y là phải biết phân biệt, đúng lúc chữa Tiêu, đúng lúc chữa Bản, để không làm tổn hại đến chính khí của cơ thể.

“Hoãn thì trị Bản, cấp thì trị Tiêu” – Điều này có nghĩa là khi bệnh nhẹ, lâu dài, ta chữa từ gốc, khi bệnh cấp tính, nặng nề, phải trị Tiêu trước để cứu nguy cho người bệnh. Trong Đông y, điều này giúp đạt hiệu quả lâu dài mà không gây tổn thương cho cơ thể.

Các bà con thân mến, một lần nữa tôi xin nhắc lại, trong chữa bệnh, phải kiên trì tìm đến nguyên nhân, từ Bản mà ra, chứ không phải chỉ dừng lại ở các triệu chứng. Nhớ rằng, bệnh tình dù có biểu hiện cấp tính hay mạn tính, khi gặp phải, phải tìm đúng phương pháp chữa trị. Dù là chữa Tiêu hay chữa Bản, cũng phải hiểu rõ về cơ chế bệnh và nguyên nhân của nó.

Lão Tuấn – Tinh hoa y học dân tộc