Tiêu-Bản

Lão thấy nhiều bà con hay nhầm lẫn giữa cái gốc và cái ngọn trong việc chữa bệnh. Người đau bụng thì vội uống thuốc cầm đau, người mất ngủ thì mong có viên thuốc khiến chợp mắt ngay. Nhưng trong Y học cổ truyền, chuyện chữa bệnh không đơn giản như thế. Cần phân rõ đâu là “tiêu”, đâu là “bản”, có như vậy mới trị đúng căn cơ, mới dưỡng được sinh mệnh lâu dài.

Trong Đông y, lục phủ là tiêu, ngũ tạng là bản; ngoài là tiêu, trong là bản; dương là tiêu, âm là bản. Nhìn vào biểu hiện bên ngoài – đau, sốt, đầy trướng – mới chỉ là cái tiêu. Gốc bệnh nằm sâu hơn, ở khí huyết, ở tạng phủ, ở sự thăng giáng của âm dương bên trong.

Ví như chứng đầy bụng, nếu do thấp tà bên ngoài xâm nhập thì biểu hiện ra rất nhanh, bụng căng tức, dễ chịu hơn sau khi đi ngoài – đó là tiêu gấp hơn bản, cần khu tà, lợi thấp trước. Nhưng nếu đầy bụng do tỳ hư sinh ra, thì lại kéo dài, đêm nặng ngày nhẹ – đó là bệnh do bản sinh tiêu, phải bổ tỳ mới trị tận gốc.

Lão thường dặn: “Người làm thuốc là làm nghề nhân thuật – nghĩa là vì trọng sinh mệnh con người mà chữa bệnh, chứ không phải chỉ vì trị cho hết triệu chứng”. Nên mới nói: chữa tiêu thì phải biết bản, dưỡng bản thì tự khắc tiêu sẽ yên.

Có lần Lão khám cho một bà cụ thường xuyên tiểu đêm, chán ăn, gầy yếu. Người nhà cứ đòi Lão cho thuốc cầm tiểu, thuốc bổ ăn ngon. Nhưng khi bắt mạch, Lão thấy ngay mạch tế, vô lực, thận âm đã suy. Nếu chỉ trị cái tiêu – tức là làm hết triệu chứng – thì cụ chỉ đỡ được chốc lát. Muốn cụ khỏe, phải dưỡng thận âm, sinh tinh huyết, điều hòa lại ngũ tạng – mới mong có sức sống lâu dài.

Hay như người giàu sang, dâm dục quá độ, lo nghĩ nhiều – phần bị tổn hao lại chính là tinh khí của tâm thận, bệnh sinh từ bản mà ra. Người nghèo khó, lao động vất vả, ăn uống thiếu thốn – lại tiêu hao nhiều về khí huyết hàng ngày, bệnh dễ thuộc về tiêu. Mỗi người một cảnh, không thể vội vàng áp cùng một cách chữa.

Đông y quý ở cái nhìn tổng thể, không phải chữa triệu chứng mà bỏ mất con người. Không làm tổn biểu để trị lý, không phá lý khi tà còn ngoài biểu. Phải xác định rõ tà – chính, hư – thực, hàn – nhiệt; phải biết khi nào công, khi nào bổ, lúc nào nên trừ tà, lúc nào cần phù chính.

Vì sao vậy? Vì trong cơ thể, dương khí sung mãn thì âm tinh mới dồi dào. Tư âm cho đủ thì dương khí mới phát huy. Đó là cái đạo tương sinh của âm dương – là nền tảng để cơ thể an hòa, bệnh tật không có chỗ chen chân.

Lão nói vậy để bà con hiểu rằng: Đừng chỉ chữa vào triệu chứng, mà quên mất gốc rễ sinh mệnh. Có những lúc cần trị tiêu trước bản – như trong các chứng cấp tính, tà khí mạnh. Nhưng có những bệnh mạn tính, suy nhược, thì lại phải từ từ dưỡng bản, tiêu rồi sẽ tự yên.

Cho nên, chữa bệnh không phải là cuộc đuổi hình bắt bóng, mà là hành trình đưa cơ thể trở về cân bằng. Là làm sao để người bệnh không chỉ hết đau hôm nay, mà còn khỏe lâu về sau. Là giữ cái gốc cho vững, để ngọn được bền.

Lão dặn bà con: Đừng ngại hỏi, đừng ngại khám. Mỗi cơ thể là một quyển sách – phải đọc kỹ mới hiểu. Có người cùng một bệnh, nhưng cách chữa không ai giống ai. Chỉ có thầy thuốc có tâm, có tầm, mới không làm tổn thương gốc rễ con người.

Nếu bà con đang bị các triệu chứng mơ hồ như đầy trướng, mệt mỏi kéo dài, ăn uống kém, ngủ không yên, hay đổ mồ hôi trộm, tay chân lạnh… mà không rõ nguyên do – thì rất có thể là bản đã hư mà tiêu đang phát. Đừng chỉ dùng thuốc cầm triệu chứng – hãy để Lão bắt mạch, chẩn bệnh rõ ràng, rồi mới tính cách bồi bổ từ gốc.

Lão Tuấn – Tinh hoa y học dân tộc

Nếu bà con đang gặp tình trạng sức khỏe tương tự, đừng ngại liên hệ với Lão để được tư vấn kỹ lưỡng hơn. Có thể gửi hình ảnh lưỡi, kết quả khám, hoặc mô tả triệu chứng qua Zalo 0972.606.773 hoặc nhắn tin trực tiếp với Lão qua Messenger Lão Tuấn để Lão hỗ trợ kịp thời.