Bạch Đàn

Lão thấy quanh ta, cây bạch đàn quen lắm. Dọc đường làng, ven nương rẫy, hay trước sân trạm xá, đâu đâu cũng gặp mùi tinh dầu the mát thoảng trong gió. Nhiều bà con chỉ biết bạch đàn để xông giải cảm, nhưng ít ai ngờ rằng, trong Đông y, đây là một vị thuốc có tính cách rõ ràng, dùng đúng thì lợi, dùng sai lại dễ phản tác dụng. Hôm nay, Lão kể bà con nghe câu chuyện đầy đủ về dược liệu bạch đàn, để hiểu cho tường tận mà dùng cho đúng.

Lão hiểu tiếng lòng của bà con mình, luôn mong mỏi có giải pháp toàn diện giúp phục hồi sức khỏe, cải thiện bền vững!

Vui lòng để lại thông tin, Lão liên hệ bà con hỏi thăm chi tiết:

Họ tên

Số điện thoại

Gửi tư vấn

Đặc điểm – Nguồn gốc dược liệu

Từ câu chuyện đời thường ấy, ta nhìn lại nguồn gốc của bạch đàn để hiểu vì sao vị thuốc này lại có mùi hương và dược tính đặc biệt như vậy.

Bạch đàn còn gọi là khuynh diệp, thuộc họ Sim. Cây cao, thân thẳng, vỏ bong từng mảng, lá dài hình lưỡi liềm, khi vò nát tỏa mùi tinh dầu rất mạnh. Bộ phận dùng làm thuốc chủ yếu là lá, đôi khi dùng tinh dầu chưng cất từ lá.

Bạch đàn có nguồn gốc từ Úc, sau này được trồng rộng rãi ở nhiều vùng nước ta, nhất là nơi đất đồi, khí hậu nắng gió. Cây chịu hạn tốt, sinh trưởng nhanh, tinh dầu tích tụ nhiều trong lá già.

Cách thu hoạch – sơ chế

Biết cây rồi thì phải biết lúc nào hái, cách nào giữ được cái hồn của vị thuốc, bà con nhé.

Lá bạch đàn thường được thu hái quanh năm, nhưng tốt nhất là vào mùa khô, khi lá đã trưởng thành, hàm lượng tinh dầu cao. Hái lá bánh tẻ hoặc lá già, tránh lá quá non vì tinh dầu chưa đủ lực.

Sau khi hái, lá đem rửa sạch, để ráo. Có thể dùng tươi để xông, nấu nước, hoặc phơi trong bóng râm cho khô tự nhiên để bảo quản. Khi phơi, tránh nắng gắt vì dễ làm bay mất tinh dầu quý.

Tính vị – Quy kinh – Công năng theo Đông y

Đến đây, Lão nói rõ phần cốt lõi nhất theo Đông y để bà con hiểu vì sao bạch đàn hay được dùng trong các chứng cảm mạo, phong hàn.

Theo y học cổ truyền, bạch đàn có vị cay, tính ôn, mùi thơm mạnh, quy vào phế và tỳ. Vị cay giúp phát tán, tính ôn giúp làm ấm, mùi thơm có tác dụng thông khiếu, hóa thấp.

Công năng chính của bạch đàn là tán phong hàn, thông phế, chỉ khái, tiêu đờm, sát khuẩn. Hiểu nôm na, nó giống như ngọn gió ấm thổi vào đường thở, làm tan cái lạnh, cái ẩm đang bế tắc bên trong.

Tác dụng theo Y học hiện đại

Đối chiếu với Tây y hiện đại để bà con yên tâm hơn khi sử dụng, ta thấy Đông Tây gặp nhau ở nhiều điểm.

Lá bạch đàn chứa nhiều tinh dầu, trong đó nổi bật là eucalyptol. Hoạt chất này có tác dụng kháng khuẩn, kháng viêm, long đờm và làm giãn nhẹ đường hô hấp.

Y học hiện đại thường dùng tinh dầu bạch đàn trong các chế phẩm xông, dầu xoa, thuốc ho, thuốc cảm để hỗ trợ giảm nghẹt mũi, ho có đờm, viêm đường hô hấp trên.

Các bài thuốc ứng dụng

Từ lý thuyết đến thực hành, Lão chia sẻ vài cách dùng quen thuộc, dễ áp dụng trong đời sống hằng ngày.

Hỗ trợ giải cảm, nghẹt mũi

Dùng một nắm lá bạch đàn tươi, nấu nước xông cùng sả và gừng. Khi xông, trùm kín, hít thở sâu để tinh dầu đi vào phế. Cách này giúp ra mồ hôi nhẹ, thông mũi, dễ chịu người.

Giảm ho, tiêu đờm

Lá bạch đàn khô nấu nước uống loãng, ngày một đến hai lần. Chỉ dùng lượng vừa phải, uống khi còn ấm. Đông y coi đây là cách mượn mùi thơm để khai thông phế khí, đẩy đờm ra ngoài.

Dùng ngoài sát khuẩn, làm ấm

Tinh dầu bạch đàn pha loãng xoa ngực, gan bàn chân khi trời lạnh. Mùi thơm giúp ấm người, dễ thở, đặc biệt hữu ích với người hay lạnh bụng, lạnh ngực.

Lưu ý kiêng kỵ

Bạch đàn tuy tốt nhưng không phải ai cũng dùng tùy tiện được, Lão dặn kỹ đoạn này để bà con tránh sai lầm.

Không dùng liều cao kéo dài vì tinh dầu mạnh, dễ gây kích thích. Trẻ nhỏ, phụ nữ có thai cần thận trọng, nhất là khi dùng tinh dầu đậm đặc.

Người có cơ địa nhiệt, hay nóng trong, khô họng, ho khan do âm hư thì không nên lạm dụng bạch đàn, vì tính ôn cay dễ làm hao tân dịch.

Dưỡng sinh – Hỗ trợ kết hợp

Muốn bạch đàn phát huy hết tác dụng, bà con nên kết hợp thêm dưỡng sinh cho đúng mạch.

Khi xông hay dùng bạch đàn, nên uống đủ nước ấm sau đó để bù tân dịch. Giữ ấm cổ, ngực, tránh gió lùa ngay sau khi xông.

Kết hợp tập thở chậm, sâu, đi bộ nhẹ buổi sáng giúp phế khí thông suốt, giảm tái phát ho cảm. Dùng dược liệu chỉ là một phần, nếp sống mới là gốc lâu dài.

Viết đến đây, Lão mong bà con hiểu rằng bạch đàn là vị thuốc quen mà không tầm thường. Dùng đúng người, đúng lúc, đúng cách thì cây quanh nhà cũng hóa thành phương thuốc quý. Nếu bà con còn phân vân thể trạng mình có hợp hay không, cứ mạnh dạn nhắn cho Lão qua Zalo 0972606773, Lão xem kỹ rồi dặn dò liệu trình cho phù hợp từng người.

Lão Tuấn – Tinh hoa y học dân tộc.