
Bát quái
Bà con thân mến,
Chắc hẳn nhiều người trong chúng ta từng nhìn thấy hình ảnh Bát quái – tám quẻ trong Kinh Dịch, nhưng để hiểu thấu được từng nét hào, từng quy luật âm dương hài hòa trong đó thì chẳng phải chuyện dễ dàng. Lão cũng từng như vậy, mãi tới khi hành nghề, chữa bệnh cho bà con, mới dần cảm được cái sâu xa trong từng đường nét của Hà Đồ, Lạc Thư, tiên thiên, hậu thiên…
Hôm nay, Lão muốn chia sẻ đôi điều để bà con hiểu rõ hơn về mối liên hệ giữa Bát quái với cơ thể người – cách mà Y học cổ truyền ứng dụng Dịch lý vào việc lý giải hoạt động của ngũ tạng, lục phủ, từ đó hiểu gốc bệnh mà chữa cho trúng, cho đúng.
“Bà con biết không, trong trời đất, âm dương chẳng bao giờ đứng yên. Cũng như trong thân thể ta, không lúc nào tâm ngừng đập, huyết ngừng chảy. Âm dương là vậy – lúc đầy, lúc khuyết – nhưng phải biết ‘giao’ thì mới sinh ra sự sống.”

Vui lòng để lại thông tin, Lão liên hệ bà con hỏi thăm chi tiết:
Quẻ – Hà Đồ – Lạc Thư: Tựa như tạng phủ con người
Trong Bát quái, có 8 hình tượng cơ bản: Càn liền 3, Khôn sáu hở, Ly khuyết giữa, Khảm đầy giữa, Cấn chén úp, Chấn chén ngửa, Đoài khuyết trên, Tốn dưới vỡ. Mỗi quẻ gồm 3 hào, âm là vạch đứt, dương là vạch liền. Dương bao gồm Càn, Khảm, Chấn, Cấn; Âm là Tốn, Ly, Khôn, Đoài.
Bà con hỏi, sao có quẻ nhiều hào âm lại là dương, mà có quẻ nhiều hào dương lại là âm? Ấy là vì âm dương không chỉ nằm ở số lượng mà còn nằm ở cái thế bên trong. Ví như Khảm – một hào dương nằm giữa hai hào âm – là cái dương ẩn trong âm. Ngược lại, Ly – một hào âm chen giữa hai hào dương – là cái âm trong dương. Đó gọi là thiếu âm, thiếu dương, và nó tạo ra sự vận động – như mầm sống từ trong tĩnh, như lửa cháy ngầm dưới nước.
Ứng dụng Bát quái trong phân tích tạng phủ
Trong Đông y, việc quy tạng phủ theo Bát quái là bước nền móng để hiểu về sinh lý và bệnh lý con người.
- Can ứng với quẻ Chấn – lôi (sấm). Lôi động, Can chủ sơ tiết, khí dễ phát – như lôi đánh, sinh trưởng mạnh mẽ.
- Đởm thuộc quẻ Tốn – phong (gió). Tốn mềm mại, thấm nhuần – mật tiết ra dịch giúp tiêu hóa thuận hòa.
- Phế thuộc quẻ Càn – trời. Càn cứng rắn, ở trên – phế chủ túc giáng, điều hòa khí, ví như trời điều tiết khí hậu xuống đất.
- Tỳ thuộc quẻ Khôn – đất. Khôn nhu thuận, nâng đỡ – tỳ vận hóa, đưa khí lên trên, nuôi dưỡng cơ thể như đất sinh dưỡng vạn vật.
- Vị thuộc quẻ Cấn – núi. Cấn tĩnh, có chứa – vị tàng thực, thu nạp thức ăn như núi giữ nước mạch.
- Tâm thuộc quẻ Ly – hỏa. Ly sáng, ở giữa khuyết – trong tâm có dịch hồng, là chân âm, là mầm sống của hỏa.
- Thận thuộc quẻ Khảm – thủy. Khảm đen, ở giữa đầy – thận chủ tàng tinh, mệnh môn hỏa nằm giữa âm thủy, vừa là sinh, vừa là động lực.
- Đại tiểu trường thuộc quẻ Đoài – trạch (hồ). Đoài nhu hòa, tiêu tiết – ruột có chức năng bài tiết, lưu chuyển như dòng nước nơi ao hồ.
Lão nói rõ hơn để bà con dễ hình dung: Khi tâm và thận – tức Ly và Khảm – giao nhau thì gọi là “Thủy hỏa ký tế”, nghĩa là hỏa không bốc lên, thủy không dìm xuống, khí huyết điều hòa, bệnh chẳng sinh ra. Ngược lại, nếu tâm hỏa không giáng xuống, thận thủy không thăng lên, đó là “thủy hỏa vị tế” – tâm thận bất giao, sinh loạn thần, sinh bệnh.
“Âm dương có hội thì khí huyết lưu thông, tạng phủ vững bền. Âm dương cách trở thì như trời đất lìa nhau, vạn vật chẳng sinh nổi. Thân người cũng vậy.”
Quẻ – Phương – Sắc: Cách nhìn Đông y về tự nhiên
Bát quái còn thể hiện sự gắn kết với ngũ phương, ngũ sắc:
- Càn, Đoài – phương Tây, sắc trắng – ứng với Phế, Đại trường.
- Chấn, Tốn – phương Đông, sắc xanh – ứng với Can, Đởm.
- Ly – phương Nam, sắc đỏ – ứng với Tâm, Tiểu trường.
- Khảm – phương Bắc, sắc đen – ứng với Thận, Bàng quang.
- Khôn, Cấn – trung ương, sắc vàng – ứng với Tỳ, Vị.
Lão hay ví von, thân thể ta là tiểu vũ trụ. Khi Càn ở dưới, Khôn ở trên – trời đất giao nhau – thì là quẻ “Địa thiên thái” – hanh thông. Trong cơ thể, phế kim đưa xuống, tỳ thổ đẩy lên – là âm dương hài hòa, tạng phủ phối hợp. Nhưng nếu Càn ở trên, Khôn ở dưới – trời đất không giao – là “Thiên địa bĩ”. Khi ấy phế không giáng, tỳ không thăng, khí không lưu – là bệnh sinh, là quan cách.
Hiểu điều đó để thấy, chữa bệnh không chỉ là dùng thuốc. Mà là điều hòa khí huyết, phục hồi sự giao cảm âm dương, dẫn khí về đúng đường, dương không càn khôn, âm không tán loạn. Đó là lý do mà mỗi thang thuốc Lão kê, không chỉ trị vào chỗ đau, mà còn phải “lập lại đạo lý trời đất” trong thân thể.
Lão Tuấn – Tinh hoa y học dân tộc
Nếu bà con thấy mình có những biểu hiện như khó ngủ, mệt mỏi, đầy trướng, bốc hỏa hay lạnh bụng, đừng chủ quan mà nghĩ đó là chuyện nhỏ. Đó có thể là dấu hiệu của âm dương không giao, khí huyết không thông, nên bệnh mới ẩn hiện mãi không dứt. Lão khuyên bà con nên đi khám sớm để được chẩn đoán rõ ràng.
Bà con có thể đến Trung tâm Thuốc Dân Tộc để được Lão trực tiếp bắt mạch, xem lưỡi, thăm khám kỹ lưỡng theo đúng tinh thần Y học cổ truyền. Hoặc nếu ở xa, bà con có thể gửi hình ảnh lưỡi, kết quả xét nghiệm, triệu chứng đang gặp qua Zalo 0972.606.773 hoặc Messenger Lão Tuấn để Lão xem và tư vấn từ xa.

Lão gửi gắm đôi điều:
Đông y trị bệnh là khai thông khí huyết, điều hòa âm dương, dưỡng tạng phủ cho vững – có gốc mạnh thì ngọn mới bền!


