Bác sĩ Lê Hữu Tuấn
Bác sĩ Lê Hữu Tuấn
Quản trị viên Lão Tuấn - Tinh hoa y học dân tộc 11/12/2025 lúc 09:54
Có nhiều bà con mất ngủ kéo dài, tưởng là chuyện nhỏ, ai ngờ lại rơi vào lệ thuộc thuốc ngủ lúc nào không hay. Uống mãi không hết, mệt mỏi cả người… Vì sao vậy? 👇

Thuốc ngủ và Rượu

Bà con mình hẳn ai cũng từng trải qua những đêm trằn trọc, lăn qua lăn lại mãi mà chẳng chợp mắt được. Có người bảo do lo nghĩ, có người lại đổ tại tuổi già, còn có người chẳng rõ lý do mà cứ mất ngủ kéo dài. Nhưng ít ai biết, để có được giấc ngủ trọn vẹn là một cơ chế rất phức tạp của cơ thể, đòi hỏi sự phối hợp nhịp nhàng giữa thần kinh, nội tiết và cả tâm lý. Và khi sự rối loạn xảy ra, không ít người vội vàng tìm đến các loại thuốc ngủ – mà trong đó, barbiturat từng là “con dao hai lưỡi” vô cùng đáng gờm.

Là dẫn xuất của acid barbituric, barbiturat từng được xem là “chìa khóa vàng” trong điều trị mất ngủ và gây mê. Tuy nhiên, đằng sau giấc ngủ nhân tạo đó là một cơ chế ức chế thần kinh mạnh mẽ, làm xáo trộn nhịp sinh học tự nhiên. Chỉ cần liều cao một chút, barbiturat có thể đẩy người dùng vào trạng thái mất hết phản xạ, hạ thân nhiệt, suy hô hấp, tụt huyết áp – dẫn tới tử vong nếu không cấp cứu kịp thời.

Barbiturat còn có khả năng gây nghiện, lạm dụng và ngộ độc mạn. Lão từng gặp một số ca bà con nghiện barbiturat, lúc nào cũng sống trong trạng thái lơ mơ, hoảng loạn tinh thần, có người còn bị co giật do lệ thuộc thuốc quá lâu.

Đáng sợ hơn, barbiturat tác động trực tiếp đến trung tâm hô hấp ở hành não, làm giảm nhịp thở và biên độ thở, gây rối loạn nhịp thở kiểu Cheyne-Stokes – một dấu hiệu rất nặng trong ngộ độc thần kinh.

Vì sao lại nguy hiểm như vậy?

Trong não bộ ta có một hệ thống gọi là “hệ lưới” – như một trạm trung chuyển thông tin từ ngoại biên vào vỏ não. Barbiturat ức chế hệ này, cắt đứt các xung động thần kinh, gây ra cảm giác buồn ngủ, rồi mất ý thức. Nó làm tăng hoạt động của GABA – chất dẫn truyền ức chế – khiến kênh Cl mở ra ào ạt, gây ưu cực hóa tế bào thần kinh, làm giảm khả năng truyền tín hiệu.

Điều này lý giải vì sao chỉ cần lệch chút liều, là từ “ngủ” sang “hôn mê” rất nhanh. Chưa kể, barbiturat còn tương tác mạnh với nhiều thuốc khác, đặc biệt là các thuốc chuyển hóa qua gan như thuốc tránh thai, corticoid, thuốc tiểu đường… khiến tác dụng điều trị bị rối loạn nghiêm trọng.

Ảnh đại diện
Lão hiểu tiếng lòng của bà con mình, luôn mong mỏi có giải pháp toàn diện giúp phục hồi sức khỏe, cải thiện bền vững!

Vui lòng để lại thông tin, Lão liên hệ bà con hỏi thăm chi tiết:

Rượu – “Bạn đồng hành” không nên có với thuốc ngủ

Nhiều bà con hay bảo: “Uống chút rượu cho dễ ngủ”. Nhưng rượu – nhất là ethanol – lại chính là chất càng làm rối loạn giấc ngủ về lâu dài. Lúc mới uống, nó có thể khiến người ta cảm thấy buồn ngủ, giảm lo âu. Nhưng rồi dần dà, nó làm rối loạn tâm thần, mất điều hòa vận động, ức chế trung tâm hô hấp – và khi uống quá nhiều, nguy cơ tử vong là có thật.

Lão đã tiếp nhận không ít ca bà con nhập viện trong tình trạng nôn ói, tụt huyết áp, giảm đường máu – hậu quả của việc uống rượu rồi dùng thêm thuốc an thần. Rượu cũng phá hủy lớp niêm mạc dạ dày, gây loét, viêm – làm giảm hấp thu thuốc, giảm chuyển hóa, rồi lại tích lũy độc chất.

Đặc biệt, methanol và ethylen glycol – Hai “sát thủ giấu mặt”

Nhiều ca ngộ độc rượu công nghiệp thực chất là do methanol – loại rượu tuyệt đối không được dùng trong y tế – bị pha trộn. Khi vào cơ thể, methanol bị chuyển hóa thành formaldehyd, chất cực độc gây tổn thương não, tổn thương thị giác, dẫn đến mù lòa và tử vong nếu không xử trí kịp thời.

Ethylen glycol – có mặt trong chất làm mát xe – khi vào cơ thể sẽ chuyển hóa thành acid oxalic, kết tủa tại ống thận, gây suy thận cấp. Những vụ ngộ độc này thường xảy ra âm thầm nhưng hậu quả thì rất khốc liệt.

Giải pháp nào an toàn hơn cho giấc ngủ?

Hiện nay, benzodiazepin đang được sử dụng phổ biến hơn do ít gây nghiện hơn barbiturat, nhưng không vì thế mà được phép lạm dụng. Lão luôn dặn bà con rằng: Mất ngủ không phải lúc nào cũng cần đến thuốc. Mà cần tìm hiểu gốc rễ, điều hòa tâm lý, ăn uống sinh hoạt lành mạnh, vận động dưỡng sinh, và nếu cần thiết – hãy để Đông y hỗ trợ từ gốc rễ tạng phủ.

Bà con nhớ nhé, mất ngủ kéo dài không chỉ làm suy giảm trí nhớ, mệt mỏi mà còn kéo theo rối loạn tim mạch, huyết áp, tiêu hóa, tâm lý… Do đó, hãy chú ý từng biểu hiện nhỏ, đừng để tình trạng này âm ỉ kéo dài rồi mới lo chữa trị.

Nếu bà con từng bị mất ngủ lâu năm, hoặc hay dùng thuốc ngủ mà cảm thấy mệt mỏi, mất minh mẫn sau khi tỉnh dậy – đừng chần chừ. Hãy chia sẻ tình trạng của mình qua Zalo 0972.606.773 hoặc nhắn tin với Lão qua Messenger Lão Tuấn. Lão sẽ tư vấn tận tình.

Lão Tuấn – Tinh hoa y học dân tộc

Chia sẻ bài viết mạng xã hội:
BS CKII. TTUT Lê Hữu Tuấn
BS CKII. TTUT Lê Hữu Tuấn

Lão gửi gắm đôi điều:

Đông y trị bệnh là khai thông khí huyết, điều hòa âm dương, dưỡng tạng phủ cho vững – có gốc mạnh thì ngọn mới bền!