Thủy hỏa

Bà con ơi, Lão thường hay nói: trong cơ thể con người, mọi thứ đều vận hành có lý, không phải ngẫu nhiên đâu. Thủy của tiên thiên là để sinh ra, còn huyết của hậu thiên là để bồi dưỡng cho thủy ấy. Như vậy, thủy chính là huyết, mà huyết lại là âm. Tương tự, hỏa của tiên thiên sinh ra, còn khí của hậu thiên bồi dưỡng hỏa, nên hỏa là khí, mà khí là dương. Hai thứ ấy, âm dương hòa hợp, thủy hỏa phối hợp, mới giúp cơ thể khỏe mạnh.

Thủy vốn không có hình, nhưng khi tâm hỏa nung nấu tân dịch thì mới thành huyết – màu đỏ, hữu hình. Huyết biểu hiện ra ngoài khi kinh nguyệt, chảy máu mũi, hay vết thương hở. Còn những chất thừa của huyết thì thành ngũ dịch: nước mắt, nước mũi, nước miệng, mồ hôi, nước tiểu. Huyết đầy đủ thì lông tóc xanh đen, da thịt tươi thắm, gân mạch mềm mại – đó chính là minh chứng của huyết vượng.

Còn hỏa vốn vô hình, nhưng nhờ thận khí nung nấu mà hình thành khí hữu hình. Nó biểu hiện bên trong như tinh lúc giao hợp, hơi ấm của hơi thở; bên ngoài là mạch đập, hơi thở đều đặn, bắp thịt săn chắc, da dẻ ấm nhuần. Như vậy khí là dương, là chồng dẫn lối cho huyết. Huyết là âm, là vợ, làm chỗ dựa cho khí. Hai cái đó luôn song hành, không tách rời.

Lão thường dặn bà con, khi huyết kém, muốn bổ huyết phải dựa vào khí, như khi dùng Sâm, Phụ để ích âm; khí kém thì dựa vào huyết, như Quy, Thục để bổ khí. Nguyên lý này giúp bà con hiểu rõ cơ chế âm dương, khí huyết, thủy hỏa trong cơ thể.

Có người hỏi Lão: “Thầy ơi, nhìn bên ngoài có biết bệnh không?” Lão trả lời: nhìn hình sắc, nghe tiếng nói, quan sát ăn ở, cử động – đó là cách nắm bệnh tình sơ bộ. Người da đỏ hồng, sáng bóng, tiếng nói vang, dài hơi, hoạt động nhiều – nếu mệt mỏi thì có thể là bệnh nhiệt, tà ngoại xâm nhập. Người xanh xao, trắng, sạm, tiếng yếu ngắn, ăn uống co ro – thường là hàn, chính khí hư. Quan trọng nữa là hỏi duyên cớ mắc bệnh: cảm thử, thấp, phong, hàn hay ăn uống không hợp.

Phép chữa cũng phải tùy người mà ứng: bệnh nhiệt, biểu chứng, người khỏe mạnh thì phát hãn tán tà; người yếu thì phát hãn nhẹ. Trẻ con, người già, trong phép bổ có phép phát hãn mới hợp lý. Bệnh hàn, ở lý, chính khí hư, nội thương, tùy người khỏe yếu mà dùng thuốc ôn bổ hoặc tiêu đạo; trẻ con, người già, trước tiên phải ôn bổ, sau mới tiêu đạo. Như vậy, Lão thấy, chỉ nhìn bên ngoài chưa đủ, phải xem mạch để hiểu bệnh rõ ràng hơn.

Bà con nhớ nhé, khí huyết, âm dương phải song hành, bổ âm cần dựa vào khí, bổ khí cần dựa vào huyết. Quan sát kỹ cơ thể và hỏi nguyên nhân mắc bệnh là bước quan trọng để dùng thuốc đúng và hiệu quả.

Khám chữa bệnh Y học cổ truyền: Bà con nào muốn Lão trực tiếp xem mạch, chẩn bệnh theo Tứ chẩn, có thể đến Trung tâm Thuốc Dân Tộc hoặc gửi hình ảnh lưỡi, kết quả xét nghiệm để Lão đánh giá bước đầu.

Zalo 0972.606.773: Liên hệ ngay

Messenger Lão Tuấn: Liên hệ ngay

Lão Tuấn – Tinh hoa y học dân tộc