Tác dụng sinh lý của Cortisol trên chuyển hóa

Bà con ơi, có ai từng nghe tới cortisol chưa? Lão thấy nhiều người cứ tưởng là chuyện hormon bình thường thôi, hóa ra lại liên quan mật thiết đến sức khỏe mỗi ngày của chúng ta. Cortisol là một loại hormon của tuyến thượng thận, thuộc nhóm vỏ chuyển hóa đường. Nó như một “người lính” âm thầm bảo vệ cơ thể trước những căng thẳng, nhiễm khuẩn, hay chấn thương.

Cortisol được điều hòa bởi ACTH từ tuyến yên theo cơ chế ngược âm tính. Nói nôm na, khi lượng cortisol trong máu cao, tuyến yên sẽ giảm tiết ACTH, và ngược lại, để giữ cơ thể cân bằng. Công thức hóa học của nó gồm 21 nguyên tử carbon, với các nhóm -OH ở vị trí 11, 17 và 21, cấu trúc này giúp nó thực hiện được nhiều vai trò quan trọng trong cơ thể.

Lão hiểu tiếng lòng của bà con mình, luôn mong mỏi có giải pháp toàn diện giúp phục hồi sức khỏe, cải thiện bền vững!

Vui lòng để lại thông tin, Lão liên hệ bà con hỏi thăm chi tiết:

Họ tên

Số điện thoại

Gửi tư vấn

Tác dụng của cortisol lên chuyển hóa

Trước hết là chuyển hóa glucid. Cortisol giúp gan tạo đường mới từ protein, đồng thời giảm tiêu thụ glucose của các tế bào khác. Cứ như vậy, đường huyết tăng lên – đôi khi với người tiểu đường, điều này làm bệnh thêm trầm trọng. Lão hay dặn, bà con nên để ý chế độ ăn và theo dõi đường huyết thường xuyên.

Về chuyển hóa protein, cortisol làm tăng dị hóa protein, giảm dự trữ protein trong hầu hết tế bào ngoại trừ gan. Hậu quả là mô liên kết yếu, dễ rạn da, xương thưa, nguy cơ gẫy xương cao. Thậm chí mô lympho cũng teo, làm giảm hệ miễn dịch một phần. Đây là lý do lão luôn nhắc bà con: “Không nên lạm dụng corticoid lâu dài” – vì cơ thể chúng ta dễ bị ảnh hưởng nghiêm trọng.

Chuyển hóa lipid cũng chịu ảnh hưởng. Cortisol làm tăng thoái hóa mỡ, tạo acid béo tự do cung cấp năng lượng, nhưng khi dư thừa, lại phân bố mỡ không đều: mỡ tích nhiều ở mặt, cổ, nửa thân trên, trong khi nửa thân dưới lại teo.

Chuyển hóa nước và điện giải cũng thay đổi theo cortisol. Nó làm tăng tái hấp thu Na+ và nước, tăng thải K+ và Ca2+, từ đó dễ gây phù, tăng huyết áp, giảm canxi trong xương. Trẻ em nếu cortisol cao lâu dài sẽ chậm lớn, người lớn dễ loãng xương.

Cortisol với các cơ quan khác

Trong tình trạng stress, cortisol là “người bạn đồng hành” giúp huy động năng lượng, tăng đông máu, điều chỉnh hồng cầu, bạch cầu, tiểu cầu, dù giảm tế bào lympho. Nhưng nếu lạm dụng, kéo dài, cortisol lại gây loét dạ dày, chậm lành vết thương, do tăng tiết acid và pepsin, giảm musin và prostaglandin bảo vệ niêm mạc.

Nhìn chung, cortisol là hormon cần thiết, nhưng “cái gì nhiều quá cũng hại”. Bà con nên cân bằng stress, dinh dưỡng, vận động để hormon này phát huy tác dụng mà không gây hại lâu dài.

Lão Tuấn – Tinh hoa y học dân tộc