Đinh Lăng
Bà con biết không, có những cây trong vườn nhà nhìn thì giản dị, sống lặng lẽ ở góc sân, vậy mà lại gom trong mình cả một kho báu thuốc quý của cha ông. Đinh lăng là một trong những vị như thế – thân mềm mại, lá xanh nhẹ, mà sức thì bền, công thì rộng. Lão gắn bó với cây đinh lăng từ thuở còn theo thầy học thuốc, chứng kiến bao người nhờ nó mà khỏe lại, mới thấy hết cái duyên của vị thuốc quê nhà.
Hôm nay, Lão kể bà con nghe về đinh lăng – thứ cây được ví như “nhân sâm của người nghèo”, để ai thương cơ thể mình thì biết mà dùng cho phải lẽ, đúng người, đúng lượng.

Vui lòng để lại thông tin, Lão liên hệ bà con hỏi thăm chi tiết:
Đặc điểm – Nguồn gốc dược liệu
Đinh lăng thuộc họ Nhân sâm, bà con hay gọi là cây gỏi cá, nam dương sâm. Thân nhỏ, phân cành nhiều, lá kép mềm, ngửi gần có mùi thơm nhẹ rất dễ chịu. Bộ phận dùng làm thuốc chủ yếu là rễ – rễ càng già thì càng dày, càng nhiều tinh chất.
Cây vốn ưa bóng nhẹ, đất tơi, và được trồng khắp miền Bắc – miền Trung. Ngày trước, hầu như nhà nào cũng có vài cây để che nắng sân, vừa làm cảnh vừa làm thuốc.

Cách thu hoạch – sơ chế
Rễ đinh lăng tốt nhất thu vào mùa đông – khi khí trong đất lắng lại, tinh chất nuôi về rễ. Bà con đào lên, rửa sạch đất, bỏ phần lõi gỗ già nếu quá cứng. Phần vỏ rễ được thái lát mỏng.
Khi sao vàng, dược tính được “mở”, mùi thơm dậy lên như mùi cốm rang – đó là lúc dùng là tốt nhất. Bảo quản kín, tránh ẩm để không bị mốc.
Tính vị – Quy kinh – Công năng theo Đông y
Đông y cho rằng đinh lăng có vị ngọt, hơi đắng, tính mát, quy vào kinh Tâm – Phế – Thận. Cái mát của đinh lăng không phải kiểu lạnh buốt mà là thứ mát dịu, giúp thanh thông khí huyết như mở đường cho nước chảy.
Công năng chính của đinh lăng gồm: bổ khí, dưỡng huyết, an thần, lợi tiểu, tiêu độc. Những ai cơ thể yếu, ăn ngủ không yên, tay chân rã rời, khí huyết không thông – dùng đúng liều đinh lăng thì như có luồng gió nhẹ thổi qua, thân người khoan khoái hơn.
Đinh lăng còn giúp tăng sữa cho phụ nữ sau sinh, giảm mệt mỏi ở người lao động nặng, cải thiện tinh thần ở người hay lo nghĩ – vì nó điều khí, giúp tạng phủ “thông chuyện” với nhau, không còn ách tắc.
Tác dụng theo Y học hiện đại
Theo nghiên cứu hiện đại, rễ đinh lăng chứa saponin tương tự nhân sâm, cùng nhiều vitamin B1, B2, acid amin thiết yếu. Những hoạt chất này góp phần chống mệt mỏi, tăng đề kháng, cải thiện tuần hoàn và hỗ trợ giấc ngủ.
Chiết xuất đinh lăng cũng ghi nhận khả năng cải thiện trí nhớ, giúp giảm stress, hỗ trợ hệ miễn dịch và chống oxy hóa. Nhờ vậy, vị thuốc truyền thống này ngày càng được giới khoa học quan tâm.
Các bài thuốc ứng dụng
Đinh lăng được dùng theo nhiều cách khác nhau, trong đó ngâm rượu là mẹo được bà con áp dụng rất phổ biến từ xa xưa. Ngoài ra, bà con cũng có thể tham khảo thêm một số bài thuốc tốt dưới đây.
1. Bồi bổ cơ thể – tăng sức dẻo dai
Rễ đinh lăng sao vàng 10–20g, sắc uống ngày 1 lần. Bài này hợp người hay mệt mỏi, suy nhược, lao động nặng.
2. Mất ngủ – suy nhược thần kinh
Đinh lăng 12g, lá vông 10g, tâm sen 6g. Sắc uống buổi tối giúp an thần nhẹ, dễ ngủ hơn.
3. Phụ nữ sau sinh ít sữa
Rễ đinh lăng sao vàng 12g, thông thảo 8g. Uống 3–5 ngày giúp thông sữa tốt hơn, cơ thể nhẹ nhõm.
4. Ho – khó thở – mệt mỏi do phế khí yếu
Đinh lăng 10g, cam thảo 4g, bách hợp 12g. Sắc uống giúp phế hoạt động ổn định, khí huyết lưu thông.
5. Đau lưng – nhức mỏi tay chân
Đinh lăng 15g, cẩu tích 12g, ngưu tất 12g. Bài này hỗ trợ khí huyết nuôi gân cốt, giảm mỏi tê.

Lưu ý kiêng kỵ
Dù lành tính nhưng đinh lăng không phải ai dùng cũng được. Người đang nóng trong, dễ mất ngủ nếu uống quá liều có thể bứt rứt, khó chịu. Phụ nữ mang thai không dùng rễ đinh lăng kéo dài.
Dùng quá nhiều có thể gây tiêu chảy nhẹ do tính mát. Tốt nhất, bà con hỏi thầy thuốc để dùng đúng lượng, đúng mục đích.
Dưỡng sinh – Hỗ trợ kết hợp
Bà con muốn phát huy tốt tác dụng của đinh lăng thì nên kết hợp ăn uống thanh nhẹ, tập hít thở sâu mỗi sáng, và ngủ đủ giấc. Với người hay mệt mỏi, ngâm chân nước ấm buổi tối là cách giúp khí huyết lưu thông, hỗ trợ tác dụng của đinh lăng rất tốt.
Nếu bà con muốn biết cơ địa mình hợp dùng tươi, sắc, hay ngâm rượu, có thể liên hệ Lão qua Zalo 0972606773 để Lão xem lưỡi, mạch, rồi dặn cho chuẩn.
Đinh lăng là món quà của trời đất dành cho người Việt – nhưng đã là thuốc thì không nên dùng bừa. Lão luôn dặn bà con: khỏe là do biết lắng nghe thân mình và dùng đúng cái mình cần. Mong rằng mỗi nhà nâng niu vài cây đinh lăng, để khi cần là có ngay vị thuốc hiền lành bên cạnh.
Lão Tuấn – Tinh hoa y học dân tộc

Lão gửi gắm đôi điều:
Đông y trị bệnh là khai thông khí huyết, điều hòa âm dương, dưỡng tạng phủ cho vững – có gốc mạnh thì ngọn mới bền!



