
Mạch Phế xuất hiện ở ba bộ
Lão thấy nhiều bà con mình đến khám cứ than phiền “trong ngực tức nặng, hơi thở không thông, sáng ra là ho, chiều đến thì đờm khò khè”… Nhiều người chủ quan tưởng thời tiết thay đổi, cảm gió chút rồi tự khỏi, nhưng để lâu thì bệnh thành nặng, mạch phế nổi rõ, dai dẳng ho mãi không dứt. Trong Đông y, những biểu hiện đó không đơn giản chỉ là cảm lạnh, mà còn hé lộ rất nhiều điều từ mạch lý – tức là tiếng nói thầm kín của lục phủ ngũ tạng truyền ra nơi mạch cổ tay.

Vui lòng để lại thông tin, Lão liên hệ bà con hỏi thăm chi tiết:
Giải mã từng loại mạch phế – lời thì thầm của tạng kim
Trong y lý cổ, phế chủ khí, hợp với đại trường, khai khiếu ra mũi, biểu hiện ở da và lông. Nếu mạch phế nổi phù mà thực, nghĩa là tà khí dương đang vượng, gây họng khô, táo bón, mất mùi vị – đúng là chứng khí dương kết tụ, nên dùng Sài hồ thang để sơ tán uất kết, thanh nhiệt cho phế.
Thấy mạch đại, có hoạt – tức là sờ thấy rộng, tròn như hạt châu lăn trong tay – lại là biểu hiện của hỏa ẩn trong kim. Khi đó mũi thường chảy nước đặc, họng khô rộp, phế bị hỏa nung – thì phải tiết hỏa, mát phế bằng Cam cát thang gia Tang bì, Mạch môn, Hoàng cầm.
Mạch trầm khẩn kiêm hoạt là mạch có chiều sâu, siết chặt nhưng vẫn linh hoạt – biểu hiện của hàn tà đi sâu vào phế, sinh đàm, gây ho kéo dài. Lão thường kê Lục quân tử thang – bài thuốc ôn trung kiện tỳ, giúp khí hóa vận hành, hóa đàm, trị ho.
Mạch phế mà tràn lên đến trấy tay, tức là khí nghịch, nghẽn lại trong ngực, khiến tức ngực, đại tràng sôi bụng. Trường hợp này, cần gia thêm Thương truật vào Lục quân tử thang để giúp hành khí, tiêu trệ.
Khi mạch bình – khi mạch biến: cần phân rõ để khỏi lầm
Mạch hơi phù mà có tán, đừng vội mừng hay lo – đây là mạch bình thường của phế, không cần can thiệp nếu không có triệu chứng đi kèm. Ngược lại, thấy mạch huyền (như dây đàn) thì đó là do mộc khắc kim – khí lạnh tích tụ ở đại trường gây táo bón, bụng chướng. Phép trị lúc này là ôn dương tán hàn, thúc đẩy khí cơ vận hành trở lại.
Riêng mạch khâu – loại mạch đi giữa thực và hư, khi thấy ở phế thì thường không có đau nhiều, vì khí vận tốt, huyết chưa tổn – chỉ cần giữ gìn, điều dưỡng là đủ.
Mạch trầm tế mà hoạt lại là dấu hiệu của chứng cốt chưng – tức nóng âm ỉ trong xương, da lông khô, người nóng lạnh thất thường. Nếu mạch sác (nhanh) thì nên dùng Tứ vật thang gia Địa cốt bì – thanh nhiệt, bổ huyết, dưỡng âm. Nếu không sác thì tỳ khí suy yếu, cần bổ khí bằng Tứ quân thang gia Hoàng kỳ, Hoàng cầm để phục hồi nguyên khí.
Lời dặn từ kinh nghiệm lâm sàng
Lão vẫn thường căn dặn bà con: “Đừng coi thường tiếng nói của mạch”. Bắt mạch là một môn công phu – vừa phải luyện tay, vừa phải có lòng. Một sai sót nhỏ có thể khiến chẩn sai đường, dẫn đến kê sai thuốc. Mỗi loại mạch phế đều phản ánh trạng thái âm dương – hư thực – hàn nhiệt khác nhau. Không thể nhìn một triệu chứng mà phán đoán ngay, cần tổng hợp qua tứ chẩn – vọng, văn, vấn, thiết – mới ra được căn nguyên thật sự.
Nhất là những bà con có bệnh lý về đường hô hấp – từ viêm phế quản, hen suyễn đến viêm mũi dị ứng, nên được bắt mạch cẩn trọng để xác định tạng bị thương tổn là gì: phế khí hư, phế âm hư, phong nhiệt hay đàm thấp.
Nếu bà con đang bị các biểu hiện như ho kéo dài, khô họng, tức ngực, táo bón hoặc nghẹt mũi lâu ngày không rõ nguyên nhân – thì rất có thể gốc bệnh đã tiềm ẩn ở mạch phế. Lúc ấy, đừng chần chừ để bệnh âm thầm thành mãn tính.
Bà con có thể đến trực tiếp Trung tâm Thuốc Dân Tộc để Lão xem mạch, bắt lưỡi, nghe hơi thở cho rõ căn nguyên. Nếu ở xa, hãy gửi tình trạng qua Zalo 0972.606.773 hoặc nhắn tin Messenger Lão Tuấn, Lão sẽ hướng dẫn cặn kẽ từ xa.
Lão Tuấn – Tinh hoa y học dân tộc

Lão gửi gắm đôi điều:
Đông y trị bệnh là khai thông khí huyết, điều hòa âm dương, dưỡng tạng phủ cho vững – có gốc mạnh thì ngọn mới bền!


