Tạng phủ luận trị

Bà con thân mến,

Hôm nay, Lão Tuấn muốn chia sẻ một chút về một vấn đề tưởng chừng rất nhỏ nhưng lại là nền tảng vô cùng quan trọng đối với sức khỏe của chúng ta. Đó là sự liên quan giữa Tỳ và Thận, hai tạng quan trọng trong cơ thể. Các cụ xưa có câu “Bản của tiên thiên ở Thận, bản của hậu thiên ở Tỳ,” mà Lý Trung Tử đã viết trong “Y tôn tất độc”. Đây là một lý luận cực kỳ sâu sắc về sự vận hành của cơ thể con người theo lý thuyết Đông y, không chỉ giúp chúng ta hiểu rõ cơ chế sinh lý, mà còn mở ra những phương pháp điều trị vô cùng hiệu quả cho rất nhiều bệnh lý. Bà con thử nghĩ xem, nếu Thận là căn bản của tiên thiên, là cái rễ của toàn bộ cơ thể, thì Tỳ lại là gốc của hậu thiên, giúp cho cơ thể được duy trì, phát triển qua việc sinh hóa khí huyết. Chính vì vậy, nếu Tỳ và Thận không khỏe, cơ thể cũng sẽ không thể hoạt động trơn tru được.

Vậy tại sao lại có câu “Thận là bản của tiên thiên, Tỳ là bản của hậu thiên”? Câu trả lời nằm ở chính công năng của từng tạng. Thận được coi là “gốc rễ” vì Thận chứa tinh khí, là căn nguyên của sự sống, sự sinh trưởng và phát triển. Không có Thận, con người không thể tồn tại. Ngược lại, Tỳ, như một người “gác cổng” cho sức khỏe, lại điều hòa khí huyết và đảm bảo việc tiêu hóa thức ăn để duy trì sự sống. Nếu Tỳ yếu, khí huyết không sinh ra, cơ thể sẽ không có năng lượng để hoạt động. Đó là lý do vì sao khi bị bệnh, phải luôn chăm sóc và bồi bổ Tỳ Vị.

“Thuỷ là nguồn của vạn vật, Thổ là mẹ của vạn vật.” – Lý Trung Tử

Trong y học cổ truyền, câu nói này không chỉ là một hình ảnh sinh động mà còn mang đậm tính triết lý. Thận, như thủy, là gốc của vạn vật. Tỳ, như thổ, là đất nuôi dưỡng mọi sự sống. Điều này thể hiện rõ qua việc chăm sóc sức khỏe. Nếu Thận không khỏe, cơ thể sẽ không thể duy trì sự sống (Tiên thiên hư). Nếu Tỳ không ổn định, cơ thể không thể hấp thụ dinh dưỡng, dẫn đến tình trạng Hậu thiên hư. Cũng chính vì vậy, trong các bài thuốc Đông y, việc bổ dưỡng cả Tỳ và Thận là vô cùng quan trọng.

Bà con có biết, khi điều trị các chứng bệnh như suy nhược, mệt mỏi kéo dài, thiếu máu hay thậm chí là các bệnh lý liên quan đến xương khớp, Tỳ Thận yếu là nguyên nhân chủ yếu không? Những phương pháp bổ dưỡng Thận như dùng các món ăn, bài thuốc có tác dụng bổ thận, bổ tinh huyết sẽ giúp phục hồi sinh lực, cải thiện sức khỏe lâu dài. Trong khi đó, việc bồi bổ Tỳ Vị sẽ giúp cơ thể duy trì năng lượng ổn định, ngăn ngừa các bệnh lý về tiêu hóa.

Lão Tuấn đã từng gặp rất nhiều bà con đến khám vì các triệu chứng như mệt mỏi, đau lưng, tiểu đêm nhiều lần, thậm chí là xuất tinh sớm, yếu sinh lý. Những vấn đề này không phải chỉ do thận yếu, mà còn có sự liên quan mật thiết đến việc Tỳ không đủ sức điều hòa khí huyết. Từ đó, điều trị phải cân nhắc, bồi bổ cả Tỳ và Thận để đạt được hiệu quả tốt nhất. Lão thường dặn bà con rằng: “Hãy để cơ thể tự hồi phục, đừng làm nó mệt thêm bằng những phương pháp trị liệu vội vàng.”

Trong Đông y, mỗi người có thể trạng khác nhau, vì vậy cách bồi bổ và chữa trị sẽ có sự điều chỉnh phù hợp. Những thực phẩm như Hoài Sơn, Dĩ Mễ, Đại Táo hay các món ăn bổ dưỡng từ thực phẩm như thịt dê, gà, xương hầm không chỉ hỗ trợ Tỳ, mà còn giúp Thận có thêm sức lực, giúp khí huyết trong cơ thể được lưu thông.

Lão Tuấn – Tinh hoa y học dân tộc