4 mạch gốc

Lão Tuấn – Tinh hoa y học dân tộc

Bà con thân mến, hôm nay Lão muốn chia sẻ với bà con một vấn đề hết sức quan trọng trong việc chăm sóc sức khỏe của mình, đó là việc tìm hiểu và nhận diện mạch, một trong những yếu tố quan trọng nhất trong Đông y. Ai cũng biết mạch là “vị trí” của sức khỏe, nó không chỉ phản ánh tình trạng thể chất mà còn là cánh cửa để ta hiểu rõ cơ thể mình, từ đó tìm ra hướng chữa bệnh phù hợp.
Mạch – Chìa khóa của sức khỏe
Trong y học cổ truyền, mạch không phải là thứ gì xa vời mà ngay từ khi bạn đặt tay lên mạch, bạn đã có thể nhận diện được tình trạng cơ thể mình. Lão hay nói với bà con, mạch là “đoản văn” của cơ thể, nó kể cho ta nghe câu chuyện về sức khỏe của mỗi người.
Chúng ta biết rằng, trong 12 kinh, mỗi kinh đều có động mạch, nhưng tại sao lại chỉ căn cứ vào thốn khẩu để quyết định sống chết, lành dữ của ngũ tạng lục phủ? Chính vì Thốn khẩu là nơi các mạch tụ hội, là nơi tụ của động mạch Thủ Thái Âm Phế, là nơi cho ta biết tình trạng tổng quát của cơ thể.
Nhưng mạch không phải chỉ có một loại, mạch trong Đông y chia làm ba bộ: Thốn, Quan và Xích, mỗi bộ lại có ba bậc là Phù, Trung và Trầm, để rồi từ đó ta sẽ đánh giá mạch thuộc loại nào để có phương pháp điều trị thích hợp. Trong đó, mạch Phù là biểu hiện của bệnh lý ở ngoài da, mạch Trung nói về phần thịt, còn mạch Trầm sẽ chỉ ra tình trạng gân xương.
Nhận diện các loại mạch
Bà con có thể dễ dàng nhận diện các loại mạch qua cảm giác khi ấn tay lên các bộ mạch:

Mạch Phù: Ấn nhẹ đã thấy, mạch nổi lên và hoãn, nếu thấy cuồn cuộn như sóng cồn là mạch hồng, phù dài vằng vặc là mạch trường.

Mạch Trầm: Cần ấn mạnh mới thấy, mạch trầm và mạnh mẽ là mạch trầm, còn yếu, nhỏ bé là mạch vi hoặc mạch nhược, mạch phục là mạch hư.

Mạch Trì: Đối với mạch này, ấn trung bình sẽ cảm nhận được, một hơi thở đập ba lần là mạch trì, còn nếu không chịu lực ấn là mạch nhu, mạch đi không lưu lợi là mạch sắc.

Phương pháp kiểm tra mạch – Đừng coi thường!
Lão dặn bà con rằng mạch chính là “tiếng nói” của cơ thể, đừng bao giờ coi nhẹ việc kiểm tra mạch mỗi khi cơ thể có dấu hiệu bất thường. Cứ như thế mãi thì hại lắm đấy, bà con nhớ nhé!
Khi kiểm tra mạch, chúng ta cần chú ý đến vị trí của mạch, vì mỗi bộ mạch sẽ phản ánh bệnh lý ở các phần cơ thể khác nhau. Nếu mạch xuất hiện ở Thốn, bà con nên lưu ý đến bệnh ở thượng tiêu, phần đầu mặt, lồng ngực. Nếu mạch xuất hiện ở Quan, bệnh lý có thể liên quan đến trung tiêu, tỳ vị, bụng. Còn mạch xuất hiện ở Xích, tức là bệnh ở hạ tiêu, bụng dưới, lưng và chân.
Để chẩn đoán đúng bệnh, bà con cần nhớ, mạch chính là sự thể hiện của khí huyết, mà khí huyết lại chủ yếu phụ thuộc vào các tạng phủ, không thể thiếu sự liên kết giữa các tạng, nhất là Phế, Vị, Thận. Phế chủ khí, mạch là thể chất của khí, còn Vị khí là tác dụng của khí, thận là nền tảng của khí.
Một lời dặn dò từ Lão
Tới đây, Lão dặn bà con đừng bao giờ vội vàng đưa ra kết luận khi chưa hiểu rõ về mạch. Việc chỉ nhìn mạch là chưa đủ để kết luận về tình trạng sức khỏe của mình. Lão luôn nhắc nhở bà con, “Không phải lúc nào chỉ nhìn bên ngoài mà biết được sự thực bên trong”. Đôi khi, bệnh chưa thể hiện rõ ra ngoài, nhưng qua mạch, chúng ta có thể phát hiện ra rất nhiều điều.
Nếu bà con gặp phải bất kỳ dấu hiệu nào không rõ ràng, hoặc mạch có sự bất thường, đừng ngần ngại đến gặp Lão để được khám và tư vấn kỹ càng. Lão sẽ giúp bà con xác định được tình trạng bệnh lý và phương pháp điều trị phù hợp nhất.

Lão Tuấn – Tinh hoa y học dân tộc