Chẩn pháp

Bà con thân mến, hôm nay Lão muốn chia sẻ với bà con một số kiến thức cơ bản và quan trọng về việc chẩn đoán và điều trị bệnh theo nguyên lý Đông y. Những triết lý này được đúc kết qua hàng ngàn năm y học cổ truyền, nhưng vẫn giữ được giá trị sâu sắc cho đến ngày nay. Hãy cùng Lão điểm lại những nguyên lý này nhé.

1. Đạo làm thuốc, toàn ở xem xét bản thân.

Người thầy thuốc, như những lời dạy của Tiên hiền, phải luôn đặt mình vào vị trí của người bệnh. Lão thường dặn dò học trò và bà con rằng, trong việc khám bệnh, phải luôn xem bệnh nhân như người thân của mình. Chữa bệnh không phải là công việc đơn giản, mà là sự kết nối giữa lòng nhiệt huyết và sự hiểu biết sâu sắc. Trong Đông y, không chỉ cần chẩn đoán đúng bệnh, mà còn phải thấu hiểu được bản chất của bệnh, giống như hiểu rõ chính cơ thể mình vậy.

2. Có ở bên trong, tất sẽ thể hiện ra bên ngoài, quan sát bên ngoài có thể biết ở bên trong.

Đây chính là nguyên lý quan trọng của phương pháp tứ chẩn trong Đông y. Thầy thuốc không chỉ lắng nghe, hỏi thăm bệnh nhân mà còn phải quan sát những thay đổi nhỏ nhất bên ngoài cơ thể. Một biểu hiện nhỏ trên làn da, một biểu cảm trên khuôn mặt hay thậm chí là sắc mặt, tất cả đều có thể phản ánh tình trạng nội tạng bên trong. Đông y dùng các phép như vọng, văn, vấn, thiết để từ ngoài nhìn vào, chẩn đoán những vấn đề bên trong cơ thể.

3. Có thần thì tốt, mất thần thì chết.

Thần ở đây chính là tinh thần, là khí lực sống của mỗi người. Một người có thần, tức là cơ thể còn đủ sức sống, khí lực còn dồi dào, dù có bệnh tật thì bệnh tình vẫn có thể chữa trị. Nhưng khi thần đã suy, cơ thể mất đi sức sống, thì bệnh tình sẽ trở nên nghiêm trọng, và tiên lượng cũng sẽ rất xấu. Lão thường nhắc nhở bà con rằng, trong khi chữa bệnh, phải luôn chú ý đến tình trạng tinh thần và khí lực của bệnh nhân. Nếu có thần, dù bệnh có nặng đến đâu, vẫn có thể cứu chữa.

4. Sắc là ngọn cờ của thần… cái khéo ở sự xem sắc, toàn là ở sự xét thần.

Sắc mặt phản ánh trực tiếp tình trạng của thần khí trong cơ thể. Sắc mặt không chỉ là vẻ bề ngoài mà còn là chỉ báo về tình trạng nội tạng, về khí huyết. Nhìn vào sắc mặt, thầy thuốc có thể biết được thần khí của bệnh nhân mạnh hay yếu, từ đó đưa ra phương pháp điều trị phù hợp. Sắc vượng thì thần vượng, sắc tiềm ẩn thì thần cũng tiềm ẩn.

5. Chất lưỡi để đoán thịnh suy của nguyên khí.

Lưỡi là nơi phản ánh rõ nhất sức khỏe của các tạng phủ. Quan sát lưỡi không chỉ giúp nhận diện sự thịnh suy của nguyên khí mà còn giúp thầy thuốc phân biệt rõ hư thực, nặng nhẹ của bệnh. Một chiếc lưỡi đỏ, rêu lưỡi trắng hay vàng, đều là những dấu hiệu rõ rệt để xác định bệnh trạng. Điều này thể hiện rõ ràng sự kết hợp giữa nguyên lý khám bệnh của Đông y và tri thức về cơ thể con người.

6. Chẩn bệnh không hỏi lúc bắt đầu… đã nắm lấy thốn khẩu, thì đúng bệnh sao được.

Lão thường nói, việc chẩn đoán bệnh không phải chỉ đơn thuần là bắt mạch. Vấn chẩn là điều đầu tiên phải làm, phải lắng nghe bệnh nhân kể về triệu chứng, tiền sử bệnh, các dấu hiệu mà họ cảm nhận. Nếu không hiểu rõ bệnh sử, không nắm được căn nguyên bệnh, làm sao có thể bắt mạch mà chẩn đoán chính xác được?

7. Chưa khám bệnh hãy hỏi trước, đó là rất chuẩn.

Điều này càng quan trọng hơn trong Đông y, nơi mỗi người bệnh đều có những dấu hiệu riêng biệt, những biểu hiện không giống nhau. Lão luôn dặn dò các học trò của mình rằng, việc tìm hiểu từ câu chuyện của bệnh nhân là bước đi đầu tiên để hiểu đúng và sâu bệnh trạng. Chỉ khi nào có được thông tin đầy đủ, chúng ta mới có thể đưa ra phương pháp điều trị chính xác nhất.

8. Một hỏi hàn nhiệt, hai hỏi hãn, ba hỏi đầu mình, bốn hỏi tiện…

Lão rất tâm đắc với câu này trong “Thập vấn ca”. Nó nhấn mạnh sự quan trọng của việc hỏi thăm tỉ mỉ, từ tình trạng cơ thể, tới thói quen ăn uống, sinh hoạt, cho đến các dấu hiệu tâm lý. Mỗi câu hỏi đều giúp thầy thuốc vẽ nên bức tranh toàn diện về bệnh nhân. Những câu hỏi này không chỉ giúp xác định chính xác nguyên nhân mà còn là cơ sở quan trọng để bốc thuốc đúng cách.

Lão Tuấn – Tinh hoa y học dân tộc

Nếu bà con cần tư vấn thêm hoặc có bất kỳ thắc mắc nào về tình trạng sức khỏe của mình, đừng ngần ngại liên hệ với Lão Tuấn qua Zalo 0972.606.773 hoặc Messenger Lão Tuấn để được Lão và đội ngũ chuyên gia tư vấn, khám bệnh trực tiếp và hỗ trợ điều trị. Chúc bà con luôn mạnh khỏe!