Hư-Thực

Chia sẻ về cách phân biệt chứng hư và chứng thực trong Đông y

Chào bà con, hôm nay Lão Tuấn muốn chia sẻ với bà con một kiến thức quý giá từ nền y học cổ truyền, giúp chúng ta phân biệt rõ ràng giữa hai loại bệnh lý: chứng hư và chứng thực. Việc hiểu đúng về hai loại bệnh này rất quan trọng, bởi vì nó không chỉ giúp xác định nguyên nhân gây bệnh, mà còn quyết định phương pháp điều trị đúng đắn.

Trong Đông y, bệnh tật có thể chia thành hai loại lớn: hư và thực. Hư là khi chính khí trong cơ thể không đủ mạnh, khiến cơ thể bị suy yếu, từ trong ra ngoài. Còn thực là khi tà khí xâm nhập từ bên ngoài vào cơ thể, làm cho cơ thể bị tắc nghẽn, sinh ra chứng thực. Điều này có thể hiểu đơn giản là: hư là sự thiếu hụt của chính khí, thực là sự xâm nhập của tà khí.

“Tà khí thịnh thì thực, tinh khí bị đoạt thì hư.”

Để dễ hiểu hơn, bà con hãy tưởng tượng rằng cơ thể chúng ta như một ngôi nhà. Khi tà khí từ bên ngoài xâm nhập vào, nó như một cơn bão làm hư hỏng các bức tường, cửa sổ. Đây chính là chứng thực, khi tà khí gây ra sự tắc nghẽn, đau đớn. Còn khi chính khí trong cơ thể yếu đi, không còn đủ mạnh để bảo vệ, cơ thể sẽ dần suy yếu, không đủ sức chống đỡ, giống như căn nhà bị hư hỏng từ bên trong. Đây chính là chứng hư.

Chứng thực thường có những biểu hiện rõ rệt như mạch đập mạnh, da nóng, khát nước nhiều, tiểu tiện đỏ, đại tiện táo bón, hoặc có cảm giác căng thẳng, nóng trong người. Ngược lại, chứng hư thường đi kèm với những triệu chứng như sợ lạnh, tay chân lạnh, tiểu tiện trong, đại tiện lỏng, mệt mỏi, hay cảm giác đau nhức mà không rõ nguyên nhân. Chúng ta cần phân biệt rõ ràng để có cách điều trị phù hợp.

“Chứng thực quá tựa như hư, hư quá tựa như thực. Nếu chứng không đủ bằng cứ thì nên xem mạch, mạch còn chưa rõ lắm thì phải xem mạch trầm và xem lâu.”

Với kinh nghiệm của Lão, khi bà con gặp phải những triệu chứng như mệt mỏi kéo dài, hay cảm giác nặng nề trong cơ thể mà không tìm ra nguyên nhân, đừng vội lo lắng. Hãy chú ý đến mạch đập của mình. Mạch hư thường không có lực, lúc to lúc nhỏ, còn mạch thực thì đều đặn và mạnh mẽ hơn. Khi mạch còn chưa rõ, bà con cần phải theo dõi lâu dài và kết hợp với các phương pháp điều trị khác nhau để nhận biết chính xác.

Lão luôn khuyên bà con nhớ rằng, không phải lúc nào triệu chứng bên ngoài cũng phản ánh đúng bệnh lý bên trong. Đôi khi, một cơn sốt, một cơn đau, có thể là dấu hiệu của chứng thực, nhưng cũng có thể là một dấu hiệu của chứng hư đang âm thầm phát triển. Lão dặn rằng, khi cơ thể mệt mỏi, thiếu sức sống, có thể là biểu hiện của sự suy kiệt chính khí, cần bổ sung dưỡng chất, bổ khí huyết, làm ấm cơ thể.

Trong trường hợp chứng thực, phương pháp điều trị thường sẽ tập trung vào việc xả tả, thanh nhiệt, giải độc. Đối với chứng hư, chúng ta cần bổ dưỡng, hồi phục khí huyết, tăng cường chính khí. Vì thế, bà con đừng quá lo lắng khi thấy những biểu hiện không rõ ràng, hãy để Lão giúp bà con tìm ra hướng đi đúng đắn.

Lão Tuấn – Tinh hoa y học dân tộc