Dâu Tằm

Cây dâu tằm với bà con quê mình chẳng có gì xa lạ. Bờ ao, góc vườn, đầu làng cuối xóm, nơi nào cũng thấy bóng dâu đứng lặng lẽ qua năm tháng. Trái dâu tím thẫm ngày hè, lá dâu non cho tằm ăn, vỏ rễ dâu đào lên làm thuốc… một cây mà dùng được từ ngọn tới rễ. Đông y gọi đó là cây thuốc toàn thân, càng dùng đúng càng quý.

Hôm nay Lão kể bà con nghe cho tường tận về dược liệu dâu tằm, để ai hữu duyên dùng tới thì hiểu gốc hiểu ngọn, không dùng theo phong trào, không nghe mách đâu làm đó mà hại thân.

Lão hiểu tiếng lòng của bà con mình, luôn mong mỏi có giải pháp toàn diện giúp phục hồi sức khỏe, cải thiện bền vững!

Vui lòng để lại thông tin, Lão liên hệ bà con hỏi thăm chi tiết:

Họ tên

Số điện thoại

Gửi tư vấn

Đặc điểm – Nguồn gốc dược liệu

Nói tới dâu tằm, trong Đông y không chỉ là một vị thuốc mà là cả một họ vị thuốc khác nhau. Quả dâu gọi là tang thầm, lá dâu là tang diệp, cành non là tang chi, vỏ rễ là tang bạch bì. Mỗi phần một công dụng riêng, dùng sai là phí, dùng đúng thì quý như vàng.

Dâu tằm thuộc họ Dâu, thân gỗ nhỏ, sống lâu năm. Lá hình tim, mặt lá hơi ráp, quả khi chín có màu tím đen, vị ngọt dịu xen chút chua nhẹ. Cây dâu ưa khí hậu ấm, đất tơi xốp, ở nước ta trồng nhiều từ Bắc vào Nam, nhất là các vùng quê lâu đời gắn với nghề nuôi tằm.

Cách thu hoạch – sơ chế

Mỗi bộ phận của cây dâu có thời điểm thu hái khác nhau, bà con cần nhớ cho kỹ. Quả dâu nên hái lúc chín đều, màu tím sẫm, khi đó dưỡng chất mới đủ. Lá dâu thu vào mùa xuân hè, chọn lá bánh tẻ, không quá già.

Sau khi thu hái, quả dâu có thể dùng tươi hoặc phơi sấy nhẹ làm tang thầm khô. Lá dâu rửa sạch, phơi trong bóng râm cho khô tự nhiên để giữ dược tính. Riêng vỏ rễ dâu phải đào khi cây đang nghỉ sinh trưởng, cạo sạch lớp vỏ ngoài, thái mỏng rồi phơi khô.

Tính vị – Quy kinh – Công năng theo Đông y

Theo Đông y, quả dâu tằm có vị ngọt, tính hàn nhẹ, quy vào can và thận. Tác dụng chính là bổ huyết, sinh tân dịch, dưỡng âm, làm mát gan. Người huyết hư, tóc bạc sớm, hay hoa mắt chóng mặt dùng rất hợp.

Lá dâu vị ngọt đắng nhẹ, tính mát, quy kinh phế và can. Công năng thanh phế, tán phong nhiệt, làm sáng mắt. Lão hay ví lá dâu như cái quạt mát cho phổi, dùng đúng lúc thì cơn ho, nóng trong dịu đi rõ rệt.

Vỏ rễ dâu tính hàn hơn, chuyên tả phế nhiệt, lợi tiểu, tiêu phù. Nhưng vị này không phải ai cũng dùng được, phải có người hiểu thuốc mới dám kê.

Tác dụng theo Y học hiện đại

Theo nghiên cứu hiện đại, quả dâu tằm chứa nhiều anthocyanin, vitamin C, resveratrol và các chất chống oxy hóa mạnh. Những hoạt chất này giúp bảo vệ tế bào, hỗ trợ tuần hoàn máu và làm chậm quá trình lão hóa.

Lá dâu được ghi nhận có khả năng hỗ trợ kiểm soát đường huyết nhờ các hoạt chất ức chế hấp thu đường. Một số nghiên cứu còn cho thấy lá dâu giúp giảm mỡ máu nhẹ và hỗ trợ chức năng gan. Tây y nhìn theo phân tử, Đông y nhìn theo âm dương, nhưng gặp nhau ở chỗ đều thấy dâu là vị thuốc hiền mà có lực.

Các bài thuốc ứng dụng

Tùy mục đích sử dụng mà dâu tằm được phối hợp khác nhau, Lão chỉ kể vài hướng thường gặp để bà con hình dung.

Bổ huyết, dưỡng can thận

Dâu tằm khô nấu nước uống hằng ngày hoặc ngâm cùng chút rượu nếp nhẹ, dùng lượng vừa phải. Cách này hay dùng cho người xanh xao, ngủ kém, tóc bạc sớm do huyết hư.

Thanh phế, giảm ho do nhiệt

Lá dâu khô hãm trà uống ấm, có thể phối thêm cúc hoa. Bài này hợp với người hay ho khan, khô họng, nóng trong, nhất là khi thời tiết hanh khô.

Hỗ trợ tiêu phù, lợi tiểu

Vỏ rễ dâu chỉ dùng khi có chỉ định rõ ràng, thường phối trong thang thuốc cho người phù do phế nhiệt. Lão nhắc lại, vị này không nên tự ý dùng.

Lưu ý kiêng kỵ

Dâu tằm tính mát, người tỳ vị hư hàn, hay đi ngoài phân lỏng dùng nhiều dễ lạnh bụng. Phụ nữ mang thai, người đang dùng thuốc điều trị đặc biệt nên hỏi ý kiến thầy thuốc trước khi dùng.

Đông y luôn nhấn mạnh đúng người, đúng lúc, đúng lượng. Dâu quý thật nhưng không phải cứ uống nhiều là tốt.

Dưỡng sinh – Hỗ trợ kết hợp

Khi dùng dâu tằm, bà con nên kết hợp ăn uống thanh đạm, hạn chế đồ cay nóng, rượu bia. Ngủ sớm, giữ tinh thần thư thái giúp gan huyết được nuôi dưỡng tốt hơn.

Lão thường dặn thêm, nếu muốn dùng dâu tằm theo liệu trình lâu dài để dưỡng huyết hay hỗ trợ bệnh mạn tính, bà con nên trao đổi trực tiếp để được gia giảm phù hợp cơ địa. Có thể nhắn qua Zalo 0972606773, Lão xem kỹ rồi mới dám hướng dẫn.

Dâu tằm là món quà của làng quê, dùng đúng thì nuôi thân nuôi huyết, dùng sai thì lại thành lạnh người. Hiểu cây thuốc cũng là cách mình trân trọng sức khỏe của chính mình, bà con ạ.

Lão Tuấn – Tinh hoa y học dân tộc.