Nhàu

Ngày trước ở quê, đi ngang những rặng cây um tùm cạnh ao làng, Lão thường thấy trái nhàu trắng ngà, mùi hăng hắc nhưng quen thuộc như hơi thở đồng đất. Có người chê khó ngửi, nhưng ai từng dùng rồi mới hiểu: trong cái mùi “kén người” ấy lại ẩn cả một kho dược tính mà cha ông ta đã tin dùng từ bao đời. Hôm nay, Lão kể bà con nghe về vị thuốc mộc mạc ấy – cây Nhàu, thứ cây dân dã nhưng hữu ích vô cùng cho sức khỏe.

Lão hiểu tiếng lòng của bà con mình, luôn mong mỏi có giải pháp toàn diện giúp phục hồi sức khỏe, cải thiện bền vững!

Vui lòng để lại thông tin, Lão liên hệ bà con hỏi thăm chi tiết:

Họ tên

Số điện thoại

Gửi tư vấn

Đặc điểm – Nguồn gốc dược liệu

Cây Nhàu (Morinda citrifolia) còn gọi là Noni, thuộc họ Cà phê. Cây mọc nhiều ở vùng nhiệt đới, nhất là miền Trung – Nam nước ta, thích đất ẩm và ánh nắng chan hòa. Thân gỗ nhỏ, lá xanh dày, quả hình bầu dục, khi chín chuyển trắng ngả vàng, mùi đặc trưng rất riêng. Bộ phận dùng làm thuốc gồm rễ, quả, lá và vỏ thân.

Từ xưa, bà con vùng biển, vùng rừng đều dùng Nhàu như vị thuốc “đa năng”, vừa bồi bổ, vừa trị các chứng đau nhức, mất ngủ, khí huyết kém.

Cách thu hoạch – sơ chế

Rễ Nhàu thường đào vào mùa khô, lúc cây đã tích đủ dưỡng khí; quả thì hái khi vừa chín mềm để giữ trọn hoạt chất; lá có thể dùng quanh năm. Sau khi thu hái, rửa sạch đất cát, thái lát, phơi âm can hoặc sấy nhẹ để tránh mất tinh dầu và giữ màu tự nhiên của dược liệu.

Riêng quả Nhàu nếu dùng làm rượu hoặc ngâm mật ong thì cần chọn quả chín đều, không dập nát để tránh lên men hỏng.

Tính vị – Quy kinh – Công năng theo Đông y

Theo y thư cổ, Nhàu có vị ngọt hơi the, tính bình, quy vào Can – Thận. Vị thuốc này chuyên bổ khí huyết, hoạt lạc, làm mạnh gân xương và điều hòa tạng phủ.

Trong Đông y, Nhàu được xem như “vị thuốc trợ lực âm thầm”: giúp khí huyết lưu thông êm ái, giống như tưới mạch nước nhẹ mà sâu cho mảnh ruộng lâu ngày cằn cỗi.

• Bổ khí huyết – dưỡng gân cốt: giúp Thận khí đầy, gân xương mạnh, giảm đau mỏi.
• Hoạt huyết – thông lạc: giảm tê bì, cứng khớp, hỗ trợ người hay lao động nặng.
• An thần – hỗ trợ ngủ sâu: điều hòa khí huyết lên tâm, giúp đầu óc nhẹ nhõm.
• Kích thích tiêu hóa: hỗ trợ tỳ vị, giảm đầy trệ, cải thiện hấp thu.

Tác dụng theo Y học hiện đại

Nhiều nghiên cứu ghi nhận Nhàu chứa các hoạt chất như scopoletin, damnacanthal, các polyphenol và vitamin C. Những chất này có khả năng chống oxy hóa, kháng viêm, tăng miễn dịch và hỗ trợ tuần hoàn máu.

Y học hiện đại đánh giá Nhàu ở các tác dụng:

• Giảm đau – kháng viêm: nhờ ức chế các phản ứng viêm tại mô.
• Cải thiện lưu thông máu: hỗ trợ người bị rối loạn tuần hoàn, tê bì.
• Ổn định giấc ngủ: scopoletin giúp điều hòa serotonin – chất dẫn truyền thần kinh.
• Tăng đề kháng: polyphenol chống gốc tự do, hỗ trợ miễn dịch tự nhiên.

Nhìn chung, Tây y và Đông y gặp nhau ở điểm: Nhàu giúp giảm đau, hỗ trợ giấc ngủ và tăng cường sức bền của cơ thể.

Các bài thuốc ứng dụng

Lão xin chia theo từng hướng để bà con dễ hình dung và lựa chọn.

1. Hỗ trợ đau nhức xương khớp – tê bì

• Rễ Nhàu 20g, dây đau xương 12g, thiên niên kiện 10g. Sắc 600ml còn 250ml, uống trong ngày.
• Công năng: bổ Can Thận, hoạt lạc, giảm đau nhức.

2. An thần – ngủ kém – căng thẳng

• Quả Nhàu chín hấp cách thủy với mật ong, ăn mỗi tối 1–2 muỗng.
• Hoặc sắc: quả Nhàu 12g, lá vông 10g, tâm sen 6g.

3. Hỗ trợ tiêu hóa – đầy trệ

• Quả Nhàu 10g, gừng 4g, sa nhân 6g, sắc uống ấm sau ăn.
• Công năng: ôn tỳ, khai vị, giúp bụng êm.

4. Tăng cường sức khỏe – bồi bổ cơ thể

• Quả Nhàu ngâm rượu (1kg quả : 4–5 lít rượu), uống mỗi ngày 10–20ml.
• Hoặc Nhàu ngâm mật ong 1–2 tháng, dùng 1 thìa mỗi sáng.

Lưu ý kiêng kỵ

Nhàu là vị thuốc lành nhưng dùng chưa đúng cũng dễ sinh phiền:

• Người huyết áp thấp nên thận trọng vì Nhàu có xu hướng hoạt huyết nhẹ.
• Phụ nữ mang thai không tự ý dùng để tránh ảnh hưởng khí huyết thai kỳ.
• Người đang tiêu chảy, tỳ vị hàn nên hạn chế vì Nhàu tính bình hơi nhuận.
• Không lạm dụng rượu Nhàu, đặc biệt với người bệnh gan.

Dưỡng sinh – Hỗ trợ kết hợp

Bà con muốn tận dụng tối đa công năng của Nhàu thì nên chăm chút thêm cho lối sống. Đông y vốn dạy: thuốc hay mà nếp sinh hoạt chưa điều hòa thì hiệu quả cũng giảm đi.

• Tập các bài dưỡng sinh nhẹ như thái cực, khí công, hoặc đi bộ 20–30 phút.
• Ăn ấm bụng: ưu tiên cháo gạo lứt, canh gừng, rau xanh để tăng chuyển hóa.
• Ngâm chân ấm buổi tối 15 phút giúp giấc ngủ sâu và khí huyết lưu thông.
• Giữ tinh thần thư thái, tránh lo nghĩ quá mức.

Nếu bà con muốn biết thể trạng mình hợp với rễ, lá hay quả Nhàu, liều bao nhiêu là vừa thì cứ nhắn Lão qua Zalo 0972606773. Mỗi người một tạng, có hiểu đúng thì dược liệu mới phát huy hết tinh hoa.

Chúc bà con luôn mạnh khỏe, biết trân quý những vị thuốc dân dã mà hữu ích quanh mình.

Lão Tuấn – Tinh hoa y học dân tộc