5 dấu hiệu nổi mề đay do gan “nóng” chứ không phải dị ứng

Bà con thân mến,

Lão thấy dạo gần đây, nhiều bà con mình bị nổi mẩn ngứa, sẩn đỏ khắp người – nhất là lúc về đêm hay khi trời oi bức, mồ hôi ra nhiều. Nhiều người tưởng là dị ứng thời tiết, dị ứng thức ăn rồi cứ thế mà ra tiệm thuốc mua kháng histamin, uống mãi chẳng khỏi. Lại có người dùng đến thuốc bôi, bôi xong dịu đấy – nhưng hôm sau lại ngứa tiếp, nổi tiếp.

Lão phải nói rõ để bà con mình hiểu: không phải cứ nổi mề đay là do dị ứng. Có những trường hợp, gốc gác lại đến từ bên trong cơ thể – mà cụ thể là gan “nóng”, gan yếu, gan ứ trệ.

Vì sao gan “nóng” lại gây nổi mề đay?

Trong Đông y, gan (can) chủ tàng huyết, sơ tiết, điều hòa khí huyết trong toàn thân. Khi chức năng gan suy giảm, khí huyết không thông, nhiệt độc tích tụ thì sẽ sinh ra “phát ban”, “phong chẩn”, “tầm ma chẩn” – chính là cái mà Tây y gọi là “mề đay”.

Lão dặn rồi, đừng chỉ nhìn cái biểu hiện bên ngoài mà bỏ qua cái gốc bên trong. Mề đay do gan là kiểu bệnh “hư hỏa sinh nội nhiệt”, chữa phải mát gan, giải độc thì mới khỏi tận gốc.

5 dấu hiệu cho thấy mề đay không phải dị ứng mà do gan yếu

• Ngứa âm ỉ kéo dài, hay tái phát về đêm: Dị ứng thường cấp tính, rõ ràng nguyên nhân. Còn nếu bà con thấy mình cứ tối đến là ngứa, gãi muốn xước da mà chẳng biết vì sao, thì đó là dấu hiệu gan đang bị quá tải, nhiệt độc dồn về biểu bì.
• Nổi mề đay sau ăn đồ dầu mỡ, rượu bia: Gan yếu, tiêu hóa kém, nhiệt độc khó đào thải nên cứ ăn đồ nướng, chiên rán là nóng trong nổi mẩn.
• Nước tiểu vàng sậm, miệng đắng, hơi thở hôi, lưỡi rêu vàng: Đây là những biểu hiện rõ của gan nhiễm độc. Khí uất ở gan không được sơ tiết sẽ bốc lên miệng, làm đắng miệng, gây mùi hôi và sinh nhiệt trong cơ thể.
• Mề đay nổi theo từng đợt, uống thuốc tây chỉ đỡ chốc lát: Nếu bà con dùng thuốc tây mà chỉ thấy dịu đi một chút rồi lại tái phát, thì có thể nguyên nhân nằm sâu trong gan, chứ không phải dị ứng đơn thuần ngoài da.
• Người hay mệt mỏi, ăn uống kém, mất ngủ: Gan suy yếu làm cơ thể trì trệ, khó tiêu, khí huyết kém lưu thông, ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ. Nếu mề đay đi kèm các dấu hiệu này thì nên nghĩ tới bệnh ở gan.
• Tiền sử men gan cao, nóng gan, dùng nhiều rượu bia hoặc thuốc tây: Những ai từng có vấn đề gan mật hoặc lạm dụng thuốc, rượu bia, thì nguy cơ bị mề đay do gan càng cao. Đây là nhóm bà con rất cần lưu tâm và điều trị sớm.
• Nổi mề đay bất kể giờ giấc, không rõ nguyên nhân: Đây là biểu hiện thường gặp nhưng ít ai để ý. Dị ứng thường có nguyên nhân cụ thể, còn gan “nóng” thì khiến ngứa nổi bất chợt, rất khó đoán.

Đông y điều trị mề đay do gan như thế nào?

Lão thường gặp nhiều bà con, uống đủ thứ thuốc dị ứng mà không đỡ. Nhưng khi soi lại căn nguyên, hóa ra là gan đang “bị bỏ quên”. Đông y trị mề đay thể này, phải dùng pháp “thanh nhiệt, lương huyết, giải độc”, kết hợp dưỡng gan, điều khí.

Có những bài thuốc quý từ thảo dược như: Diệp hạ châu, nhân trần, cà gai leo, hạ khô thảo, bồ công anh, kinh giới... Tùy thể trạng từng người mà phối ngũ, không ai giống ai. Nhưng điểm chung là làm mát gan, thúc đẩy quá trình thải độc qua gan – thận – đại tràng.

Lão hay dặn: “Thuốc chữa gan phải đi cùng điều gan”, nghĩa là bên cạnh uống thuốc, bà con còn phải dưỡng gan bằng cách ăn uống điều độ, giảm bia rượu, ngủ đủ giấc và giữ tinh thần an lành.

Lưu ý trong sinh hoạt hàng ngày để phòng tái phát

• Uống đủ nước ấm mỗi ngày, tránh nước đá, nước ngọt có gas.
• Bổ sung rau xanh, trái cây mát như: mướp đắng, rau má, đậu xanh, dưa hấu.
• Hạn chế thức ăn cay nóng, đồ chiên xào, hải sản dễ gây kích ứng.
• Ngủ trước 23h để gan có thời gian phục hồi và thải độc.
• Giữ tâm lý vui vẻ, không lo nghĩ nhiều – vì “can chủ uất”, lo nghĩ sẽ càng làm gan tổn thương.

Lời lão dặn bà con

Mề đay tưởng là chuyện nhỏ, nhưng nếu do gan thì phải trị từ gốc. Bà con đừng chủ quan. Cứ để lâu ngày, không những ngứa ngáy khó chịu mà còn tiềm ẩn nhiều nguy cơ bệnh lý về gan, thận.

Nếu bà con nào hay bị mề đay tái đi tái lại, ngứa dai dẳng không rõ nguyên nhân, Lão khuyên nên để Lão xem kỹ tình trạng, bắt mạch xem thể hư thực ra sao để trị đúng căn cơ.

Lão Tuấn – Tinh hoa y học dân tộc