Mề đay mẩn ngứa – chuyện tưởng nhẹ mà hóa nan giải

Bà con thân mến,

Lão biết, nhiều người cứ thấy nổi vài nốt đỏ, ngứa ngáy là cầm lòng không được, gãi cho đã. Gãi đến trầy da chảy máu, xong thì bôi bôi trát trát mấy tuýp thuốc chống ngứa mua ngoài tiệm. Ngứa lặn một thời gian rồi lại đâu vào đấy. Cứ như cái vòng luẩn quẩn, hết mùa nóng sang mùa lạnh, hết ăn hải sản đến uống bia, là lại nổi mẩn. Vậy mà ít ai để ý, mề đay mẩn ngứa không đơn giản là dị ứng ngoài da, mà là biểu hiện cho thấy cơ thể ta đang “kêu cứu” từ bên trong.

Lão từng gặp những ca nổi mẩn quanh năm suốt tháng, khổ chẳng để đâu cho hết

Có một lần, Lão chữa cho một chị ngoài 40, dân buôn bán ngoài chợ. Mỗi lần trời chuyển mùa, chị lại bị nổi mẩn đỏ từng mảng, ngứa như kiến bò. Nhiều đêm mất ngủ, tay gãi đến rớm máu. Đi bệnh viện da liễu, uống thuốc dị ứng, tiêm kháng histamin – ngứa dịu đi rồi lại tái. Lão bảo, muốn trị dứt điểm, phải hiểu được gốc rễ bên trong.

Đông y nhìn mề đay không chỉ là da, mà là do huyết – do tạng

Lão nói rõ hơn cho bà con dễ hình dung, trong Đông y, mề đay gọi là “phong chẩn” hay “ẩn chẩn”. Bệnh này phần lớn là do “phong nhiệt”, “phong hàn” xâm nhập vào da thịt, gặp khi chính khí (sức đề kháng) yếu thì dễ phát thành mẩn ngứa. Nhưng sâu xa hơn, là do chức năng tạng phủ suy yếu – nhất là gan và tỳ.

“Gan không lọc được độc, tỳ không vận hóa tốt, phong nhiệt dễ xâm, huyết yếu thì da càng dễ phát ban, ngứa ngáy dai dẳng.”

Y học hiện đại gọi đây là phản ứng dị ứng, miễn dịch. Nhưng Đông y đi sâu hơn – trị từ gốc, dưỡng từ bên trong. Không đơn thuần là cắt cơn ngứa, mà là điều hòa khí huyết, tăng chính khí, giải độc gan, kiện tỳ để cơ thể tự chống lại cái gốc gây bệnh.

Nhận biết mề đay: Không phải cứ ngứa là bị, nhưng cũng chớ xem nhẹ

• Nổi mẩn từng đám đỏ trên da, có khi nổi phù nhẹ, ấn vào trắng ra
• Ngứa râm ran, có khi như châm chích, nhất là về chiều và đêm
• Biểu hiện xuất hiện bất thường sau ăn, uống, thời tiết thay đổi hoặc stress
• Một số người còn có kèm tiêu hóa rối loạn, đầy bụng, chán ăn, mất ngủ

Lão dặn rồi, đừng chỉ nhìn cái biểu hiện bên ngoài mà vội bôi thuốc. Bà con nên quan sát xem mề đay xuất hiện theo chu kỳ gì, liên quan đến thức ăn nào, thời điểm nào trong ngày, rồi đối chiếu với tình trạng sức khỏe chung. Có vậy mới dễ bắt trúng bệnh.

Giải pháp Đông y – Trị mề đay phải gốc rễ mà bền lâu

Lão thường khuyên, trị mề đay bằng Đông y cần kiên trì, nhưng cái được là trị vào gốc. Với mỗi thể bệnh, lại có cách dùng thuốc khác nhau:

1. Thể phong nhiệt: Da mẩn đỏ, ngứa dữ, rêu lưỡi vàng, khát nước – Dùng phép thanh nhiệt, giải độc, lương huyết.
2. Thể phong hàn: Mẩn nhạt màu, gặp lạnh thì nặng hơn – Dùng phép ôn dương, tán hàn.
3. Thể huyết hư: Ngứa nhiều về đêm, da khô ráp – Cần dưỡng huyết, khu phong, nhuận táo.

Tùy từng thể, Lão phối bài thuốc riêng biệt, có thể là sắc uống, cũng có thể kết hợp ngâm rửa ngoài da cho dịu ngứa. Mỗi vị thuốc – từ đơn giản như ké đầu ngựa, kinh giới, cho đến phức tạp như thuyền thoái, xuyên khung – đều được gia giảm theo cơ địa từng người.

Lão dặn thêm – Mề đay không kiêng khem, chỉ tổ sinh bệnh dài lâu

• Hạn chế bia rượu, hải sản, đồ cay nóng – vì dễ sinh nhiệt, làm ngứa nặng hơn
• Ăn thanh đạm, uống nhiều nước ấm, thêm rau củ, đặc biệt là rau má, atiso
• Tránh tắm nước lạnh, hạn chế gãi – càng gãi càng kích ứng
• Chườm ấm vùng ngứa bằng lá khế tươi, tắm nước gừng cũng giúp dịu cơn ngứa

Lão từng gặp người bệnh chỉ vì chủ quan, để ngứa kéo dài thành mãn tính, da dày sạm, tinh thần suy nhược, ảnh hưởng cả công việc lẫn sinh hoạt. Cho nên, đừng coi thường, mà cũng đừng quá lo lắng. Có bệnh thì gặp thầy, đừng tự bày đủ cách mà sinh thêm rối.

Lời cuối – Lão gửi gắm chút lòng cho bà con

Bà con nhớ nhé, ngứa là tiếng nói của cơ thể, đừng chỉ nghe mà không hiểu. Mề đay không phải chuyện nhỏ, nhưng cũng chẳng phải không chữa được. Chỉ cần hiểu đúng – trị từ gốc, nuôi dưỡng khí huyết, thanh lọc gan tỳ – thì sớm muộn gì da cũng sẽ yên, thân cũng sẽ an.

Lão Tuấn – Tinh hoa y học dân tộc