Hoắc Hương

Lão vẫn hay nói vui với bà con rằng, có những mùi hương chỉ cần thoảng qua đã thấy lòng nhẹ bẫng. Trong Đông y, ít vị nào có được “cái duyên” ấy như Hoắc hương. Từ xưa, các cụ đã dùng Hoắc hương để giải thử, trừ thấp, giúp cái bụng yên, cái đầu thoáng. Lão nhớ những ngày mưa dài, bà con quê mình hay lấy nắm lá Hoắc hương phơi khô, thả vào ấm, mùi thơm ấm áp lan cả gian bếp – nghe mà an dạ.

Bài này, Lão muốn đưa bà con đi một vòng quanh vị thuốc thân thuộc ấy: từ nguồn gốc, công năng, cho tới những cách ứng dụng mà Lão vẫn dùng trong lâm sàng. Hiểu Hoắc hương rồi, bà con sẽ thấy vị thuốc này gần gũi như người bạn cũ.

Lão hiểu tiếng lòng của bà con mình, luôn mong mỏi có giải pháp toàn diện giúp phục hồi sức khỏe, cải thiện bền vững!

Vui lòng để lại thông tin, Lão liên hệ bà con hỏi thăm chi tiết:

Họ tên

Số điện thoại

Gửi tư vấn

Đặc điểm – Nguồn gốc dược liệu

Hoắc hương còn gọi là Quảng Hoắc Hương, thuộc họ Hoa môi. Bộ phận dùng chủ yếu là lá và cành non, có mùi thơm đặc trưng – nồng, ấm và rất dễ nhận biết. Lá hơi nhăn, màu lục nâu khi phơi, vò nhẹ lên tay là cảm giác tinh dầu thấm ra rất rõ.

Cây ưa khí hậu nóng ẩm, được trồng nhiều ở miền Bắc và miền Trung nước ta. Khi cây trưởng thành, tán lá dày, hàm lượng tinh dầu cao – đây chính là thứ tạo nên giá trị của Hoắc hương trong Nam dược.

Cách thu hoạch – sơ chế

Hoắc hương nên thu hoạch lúc cây đang sung nhất, thường vào mùa hạ – thời điểm tinh dầu đậm nhất. Bà con cắt cành non, đem về loại lá sâu, rửa sạch bụi, để ráo rồi phơi trong bóng mát để giữ trọn hương thơm.

Khi phơi phải đảo đều, tránh nắng gắt làm tinh dầu bay mất. Có nơi còn sao vàng để tăng tính ôn, giúp Hoắc hương bền mùi và phát huy công năng tốt hơn.

Tính vị – Quy kinh – Công năng theo Đông y

Lão thường nói, hiểu tính vị của vị thuốc giống như hiểu tính nết một con người. Hoắc hương có vị cay, tính ấm; quy vào tỳ, vị. Vì tính ấm mà nó xua được hàn thấp; vì cay thơm mà nó khai được khí trệ; vì quy tỳ vị nên chuyên trị những chứng “bụng dạ khó ở”.

Công năng chính của Hoắc hương trong Đông y gồm:

• Hóa thấp – kiện tỳ: Khi tỳ vị bị thấp, bụng đầy, ăn không tiêu, cơ thể như mang theo bao nước nặng nề. Hoắc hương làm khí tỳ ấm lên, giúp tiêu hóa mạnh hơn.
• Giải thử – hòa trung: Những ngày nắng nóng, ăn uống thất thường khiến cơ thể bị “thử thấp”. Hoắc hương điều hòa tỳ vị, làm đầu óc tỉnh táo, bụng dạ dễ chịu.
• Chỉ nôn – chỉ tiêu chảy: Khi tỳ vị mất hòa, khí nghịch lên khiến buồn nôn; thấp thừa xuống khiến tiêu chảy. Hoắc hương dẹp được cả hai chiều nghịch – thuận ấy.

Bà con có thể hình dung Hoắc hương như luồng gió thơm nhẹ, thổi bớt hơi ẩm tù đọng trong cơ thể, giúp khí huyết lưu thông, tinh thần sáng sủa trở lại.

Tác dụng theo Y học hiện đại

Khoa học hiện đại tìm thấy trong Hoắc hương nhiều tinh dầu quý như patchouli alcohol, pogostone… Những chất này đã được nghiên cứu có khả năng kháng khuẩn, chống viêm và hỗ trợ giảm co thắt đường tiêu hóa.

Nhiều nghiên cứu cũng ghi nhận Hoắc hương giúp giảm nôn, giảm tiêu chảy do vi khuẩn hoặc rối loạn tiêu hóa – phù hợp với những gì Đông y ghi lại từ lâu. Như vậy, hai nền y học gặp nhau ở điểm: Hoắc hương rất có ích cho hệ tiêu hóa và những rối loạn do ẩm thấp.

Các bài thuốc ứng dụng

Lão dẫn bà con ghé qua vài ứng dụng thường gặp, mỗi bài thuốc là một kinh nghiệm quý các cụ để lại.

1. Hỗ trợ tiêu hóa – trị đầy bụng, ăn không tiêu

Lấy Hoắc hương 6–8g, kết hợp với Trần bì, Sa nhân, Bạch truật. Sắc uống sau bữa ăn để giảm đầy trệ, bụng nhẹ hẳn.

2. Chỉ nôn – hòa vị

Khi ăn uống khó tiêu gây buồn nôn, dùng Hoắc hương 6g, Gừng khô 4g, Bán hạ 8g. Bài này giúp làm ấm khí vị, giảm nôn hiệu quả.

3. Chữa cảm thử – nóng nực, mệt mỏi vào mùa hè

Sắc Hoắc hương với Lá bạc hà, Hương nhu, Ích trí nhân. Uống ấm giúp tỉnh táo đầu óc, giảm cảm giác uể oải.

Lưu ý kiêng kỵ

Hoắc hương tính ấm, người âm hư nội nhiệt, miệng khô họng nóng thì nên thận trọng. Phụ nữ có thai và trẻ nhỏ chỉ dùng khi có thầy thuốc hướng dẫn. Dùng quá liều dễ làm khô miệng, nóng người.

Dưỡng sinh – Hỗ trợ kết hợp

Lão hay khuyên bà con khi bụng dạ yếu thì bên cạnh dùng Hoắc hương, nên chú ý ăn đồ ấm, dễ tiêu như cháo gừng, súp khoai lang; hạn chế lạnh – sống.

Nếu hay đầy bụng, bà con có thể xoa bụng theo chiều kim đồng hồ 10–15 phút mỗi tối, hoặc ngâm chân nước ấm pha chút gừng – vừa thư giãn, vừa giúp tỳ vị hoạt động tốt hơn.

Nếu bà con muốn biết liều dùng Hoắc hương phù hợp với cơ địa mình, cứ nhắn cho Lão qua Zalo 0972606773, Lão xem mạch – xem thể tạng để dặn cho đúng.

Cuối cùng, dược liệu nào cũng quý nếu dùng đúng chỗ, đúng người. Lão mong bà con coi Hoắc hương như một người bạn đồng hành – lành mà hữu ích, biết tiết chế, biết lắng nghe cơ thể để dùng hợp thời.

Lão Tuấn – Tinh hoa y học dân tộc