Tử tuyết đơn

Bà con mình chắc hẳn từng nghe qua bài thuốc mang cái tên rất nên thơ – “Tử tuyết đơn”. Cái tên nghe như một đóa hoa tuyết ngưng tụ từ tinh túy đất trời, nhưng đằng sau đó là một phương thuốc cổ truyền quý giá, từng được lưu truyền và ứng dụng trong những ca bệnh khẩn cấp liên quan tới sốt cao, co giật, mê sảng… Đặc biệt là ở trẻ nhỏ – khi cơ thể còn non nớt, chỉ một cơn sốt cao cũng có thể để lại hậu quả khôn lường.

Trong Y học cổ truyền, sốt cao, co giật thường do tà nhiệt cực thịnh, làm rối loạn tâm thần, tổn thương tâm khiếu, thậm chí mê man bất tỉnh. Tử tuyết đơn chính là phương thuốc nhằm vào căn nguyên ấy.

Bài thuốc có ba nhóm dược liệu chính:

• Nhóm thanh nhiệt, tả hỏa mạnh: Hoạt thạch, Thạch cao, Từ thạch, Hàn thủy thạch. Những vị thuốc này có tính hàn mạnh, giúp giáng hỏa, trừ nhiệt cực nhanh, tạo tiền đề để an thần trấn kinh.
• Nhóm trấn kinh, khai khiếu, giải độc: Linh dương giác, Tê giác, Xạ hương – là ba vị chủ dược trong bài. Trong đó, Tê giác (hoặc thay bằng Linh dương giác thời nay) giúp thanh tâm, trấn kinh, kháng viêm mạnh. Xạ hương giúp khai khiếu – thông khiếu thần, tránh mê man bất tỉnh.
• Nhóm hỗ trợ an thần, tuyên thông khí huyết: Huyền sâm, Thăng ma, Chích thảo, Trầm hương, Đinh hương, Thanh mộc hương – bổ trợ tư âm, dưỡng huyết, làm mát huyết và hỗ trợ phục hồi sau cơn nhiệt độc tấn công.

Chế biến bài thuốc cũng rất công phu: sắc từng nhóm vị, bỏ bã, lọc kỹ rồi mới cho các dược liệu quý như Chu sa, Xạ hương vào sau cùng. Khi sắc chuẩn, nước thuốc kết tinh lại như tuyết – vì thế có tên là “Tử tuyết”.

Bà con hay gặp tình cảnh trẻ nhỏ đang khỏe, bỗng nhiên sốt cao, co giật – rất dễ bị choáng loạn, cuống cuồng tìm cách hạ sốt. Nhưng nếu chỉ hạ sốt thông thường mà không trị vào gốc nhiệt – thì vẫn có thể để lại hậu quả.

Bài thuốc này được ứng dụng nhiều trong các thể:

• Trẻ sốt cao co giật, sởi biến chứng, viêm phổi cấp – với biểu hiện đỏ lưỡi, khô môi, mê man, co giật chân tay.
• Trường hợp viêm màng não nhiễm trùng – sốt cao liên tục, mạch nhanh, tay chân lạnh, hôn mê nhẹ.
• Các bệnh có biểu hiện nhiệt độc – như ban chẩn, sởi không mọc đều, tím tái, khó thở…

Cách dùng: Bột thuốc (hiện nay thường dùng dạng bột thay vì dạng tuyết kết tinh như xưa), mỗi lần uống 1–2g với nước sôi để nguội, ngày uống 2–4 lần. Tùy tình trạng bệnh nặng nhẹ, tuổi tác mà lương y sẽ gia giảm liều phù hợp.

Lão thường dặn bà con thế này: “Gặp trẻ nhỏ sốt cao, đừng chủ quan. Một phút do dự có thể để lại di chứng cả đời. Nhưng cũng đừng hốt hoảng mà dùng thuốc bừa bãi, hạ sốt nhồi nhét… Cần quan sát kỹ biểu hiện – sốt đơn thuần hay kèm giật, tím tái, hôn mê – để có xử trí đúng. Những bài thuốc như Tử tuyết đơn không phải dùng chơi, mà phải dùng đúng – đúng bệnh, đúng người, đúng lượng.”

Lão Tuấn – Tinh hoa y học dân tộc

Nếu bà con đang bối rối với tình trạng sốt cao co giật ở trẻ, hoặc muốn được tư vấn sâu hơn về cách dùng các bài thuốc thanh nhiệt trấn kinh, có thể Zalo 0972.606.773 hoặc nhắn trực tiếp qua Messenger Lão Tuấn để được Lão tư vấn cụ thể nhé.