Lão Tự Hào Tiếp Bước Hải Thượng Lãn Ông: Tấm Gương Y Đức Sáng Ngời

Bà con ơi, hôm nay Lão muốn chia sẻ về một người thầy thuốc mà Lão vô cùng kính trọng và ngưỡng mộ, người mà không chỉ là niềm tự hào của nền y học cổ truyền Việt Nam, mà còn là biểu tượng cho y đức, nhân cách và lòng nhân ái – đó là Đại danh y Hải Thượng Lãn Ông Lê Hữu Trác, tổ tiên của Lão, người đã để lại một di sản vô giá cho thế hệ sau.

1. Tiểu sử, cuộc đời của Đại Danh y Hải Thượng Lãn Ông

Hải Thượng Lãn Ông Lê Hữu Trác sinh ra tại làng Liêu Xá, Hưng Yên, vào năm 1724. Là con trai thứ bảy trong một gia đình khoa bảng danh giá, nhưng Lê Hữu Trác lại chọn con đường khác biệt. 

Ông không hăng say theo đuổi công danh, quyền lực như nhiều người trong gia đình, mà lại từ chối mọi hào quang để chuyên tâm vào nghiên cứu y học và cứu giúp nhân dân.

Biệt hiệu Hải Thượng Lãn Ông chính là sự thể hiện của lòng từ chối công danh, nhưng cũng chính là sự “lười” với những điều vô nghĩa, chỉ chăm chỉ và say mê với sự nghiệp cứu người. "Lãn Ông" không phải là lười biếng mà là lười với vinh hoa phú quý, nhưng lại rất cần cù và cống hiến trong công việc cứu người, chữa bệnh.

Ông đã có những đóng góp to lớn không chỉ cho nền y học cổ truyền Việt Nam mà còn cho cả thế giới. Vào năm 2023, UNESCO đã vinh danh ông là Danh nhân văn hóa thế giới, một vinh dự cao quý và xứng đáng, ghi nhận những công lao và di sản của ông.

2. Di sản vĩ đại trong y học cổ truyền Việt Nam

Bà con ơi, không phải ngẫu nhiên mà Hải Thượng Lãn Ông được ghi nhận là một trong những thầy thuốc vĩ đại nhất. 

Tác phẩm "Hải Thượng Y Tông Tâm Lĩnh" mà ông để lại là một bộ bách khoa toàn thư về y học cổ truyền, được viết và biên soạn trong suốt nhiều năm tháng cống hiến. Bộ sách này không chỉ là tài liệu tham khảo quý giá mà còn là kim chỉ nam cho thế hệ thầy thuốc, mang lại những phương pháp chẩn đoán, điều trị bệnh hiệu quả và bài học về y đức, triết lý sống của một người thầy thuốc.

Trong đó, ông không chỉ miêu tả các bệnh lý, phương pháp chữa trị mà còn đưa ra nguyên tắc về y đức và triết lý nhân sinh sâu sắc. Những bài học mà ông truyền lại không chỉ giúp chúng ta chữa bệnh mà còn giúp chúng ta sống khỏe mạnh hơn. 

Ông luôn nhấn mạnh tầm quan trọng của phòng ngừa bệnh tật, điều mà hiện nay cả y học phương Tây cũng phải thừa nhận. Ông dạy rằng sức khỏe không chỉ đơn giản là không có bệnh, mà là sự cân bằng giữa tâm lý, tinh thần và thể chất.

Trong y học cổ truyền, Tỳ khí, Can khí và Thận âm luôn được coi là ba yếu tố quan trọng trong việc duy trì sự khỏe mạnh của cơ thể. Lê Hữu Trác đã không ngừng nghiên cứu và hoàn thiện lý luận này. 

Ông giải thích rằng khi các chức năng của Tỳ – Can – Thận bị suy yếu, sẽ dẫn đến các bệnh lý như rối loạn tiêu hóa, mệt mỏi, đau nhức cơ thể... Khi đó, việc hoạt huyết, bổ Tỳ và an thần là rất cần thiết để cơ thể phục hồi. 

Bộ sách của ông đã cung cấp rất nhiều phương pháp điều hòa khí huyết, làm mềm gân cốt, từ đó giảm bớt các chứng bệnh thông qua việc sử dụng những vị thuốc Nam quý giá.

3. Triết lý nhân sinh và y đức cao quý

Bà con ơi, Lê Hữu Trác không chỉ là một thầy thuốc giỏi mà còn là một người thầy mẫu mực về y đức. Ông quan niệm rằng nghề y không phải chỉ để chữa bệnh, mà còn là nghệ thuật của lòng nhân ái. Y là "nhân thuật" – tức là nghệ thuật của lòng nhân ái, là sự chia sẻ, đồng cảm với những đau đớn của bệnh nhân, nhất là những người nghèo khó.

Trong những tác phẩm của mình, Hải Thượng Lãn Ông đã viết rất rõ về những nguyên tắc hành nghề của người thầy thuốc. 

Ông cho rằng một thầy thuốc giỏi không chỉ cần có kiến thức chuyên môn mà phải có tấm lòng từ bi, biết đồng cảm, hiểu được nỗi khổ của người bệnh. Điều này chính là cốt lõi trong việc chữa trị và giúp người bệnh hồi phục. Thầy thuốc phải luôn đặt lợi ích của bệnh nhân lên trên hết, không phải để kiếm lời mà là vì trách nhiệm, vì sứ mệnh cứu người.

Trong khi các thầy thuốc khác có thể tìm cách để phát triển danh vọng, tiền tài, thì Lê Hữu Trác lại từ chối tất cả những điều đó. Ông sống một cuộc đời giản dị, không màng đến lợi ích cá nhân mà chỉ chuyên tâm vào nghề y. 

Chẳng có gì làm ông đổi ý khi được mời ra Thăng Long chữa bệnh cho Trịnh Cán, con trai của Chúa Trịnh Sâm. Dù được cất nhắc vào vị trí quan trọng, ông vẫn giữ vững phẩm chất thanh cao, tận tụy với nghề, không màng danh vọng.

Chính phẩm hạnh này đã tạo nên hình ảnh Hải Thượng Lãn Ông không chỉ là thầy thuốc vĩ đại mà còn là biểu tượng của y đức, là tấm gương sáng để các thế hệ thầy thuốc noi theo.

4. Hải Thượng Lãn Ông – Di sản sống mãi với thời gian

Lão cũng không quên rằng ngoài y học, Hải Thượng Lãn Ông còn là một danh nhân văn hóa lớn. Ông không chỉ để lại những tài liệu y học quý báu mà còn bảo tồn văn hóa dân tộc, ghi lại những giá trị lịch sử qua tác phẩm “Thượng Kinh Ký Sự” – một cuốn sách không chỉ về hành trình chữa bệnh mà còn là một bức tranh sống động về xã hội, con người thời Lê-Trịnh.

Những di sản ấy vẫn sống mãi với thời gian, là nền tảng để chúng ta vững bước, tiếp tục duy trì và phát triển y học cổ truyền Việt Nam.

Bà con ơi, nếu không có Hải Thượng Lãn Ông, nền y học của chúng ta sẽ không được như hôm nay. Hãy luôn ghi nhớ và hành động theo những lời dạy của ông, để y đức, nhân cách và tri thức của ông sống mãi trong mỗi thầy thuốc, mỗi người dân Việt Nam.

5. Bài học cho các thế hệ thầy thuốc hôm nay

Bà con ơi, với tất cả những gì Hải Thượng Lãn Ông đã làm được, Lão thấy trách nhiệm của mình thật lớn lao. Lão không chỉ là một thầy thuốc y học cổ truyền mà còn là hậu duệ đời thứ 18 của một danh y, người mang trong mình di sản quý báu của ông. Lão tự nhủ rằng phải học hỏi, phải theo đuổi đức độ, tri thức và lòng nhân ái như ông đã làm.

Lão hiểu rằng, trong thời đại hiện nay, khi y học hiện đại phát triển vượt bậc, nhưng y đức vẫn là điều không thể thiếu trong nghề y. Lão luôn lấy lời dạy của Hải Thượng Lãn Ông để làm kim chỉ nam cho bản thân và các thế hệ sau: “Y là nhân thuật, chữa bệnh cứu người là sứ mệnh cao cả.”

Bà con hãy nhìn vào gương sáng của Hải Thượng Lãn Ông mà học hỏi. Chúng ta không chỉ chữa bệnh mà còn phải giáo dục người dân cách bảo vệ sức khỏe, tôn trọng sức khỏe của chính mình. Đừng để bệnh tật kéo dài, đừng để đến lúc không thể cứu chữa được thì mới tìm thuốc.

Lão Tuấn - Trung tâm Thuốc Dân Tộc