Nước ấm – Kẻ thù hay bạn của người đau dạ dày

Bà con thân mến,

Lão thấy nhiều bà con mình hay bảo nhau: “Sáng dậy uống ly nước ấm là tốt lắm!”. Nhưng có người uống vào thấy dễ chịu, có người lại cồn cào, khó chịu bụng ngay sau đó. Vậy rốt cuộc, nước ấm là kẻ thù hay người bạn của cái dạ dày vốn đã yếu ớt? Hôm nay, Lão xin kể bà con nghe cho tường tận.

Câu chuyện từ những ca bệnh Lão từng gặp

Hồi còn ở bệnh viện, Lão gặp một ông cụ, tuổi đã ngoài bảy mươi, đau dạ dày mạn tính. Sáng nào cụ cũng uống một ca nước ấm đầy ắp, nghĩ là để “rửa ruột”. Kết quả, bụng cụ cứ quặn lại, đau âm ỉ suốt buổi. Hóa ra, không phải cứ nước ấm là tốt, mà còn phải biết uống thế nào, uống lúc nào cho hợp cái tạng người và tình trạng bệnh.

Vì sao nước ấm có thể vừa tốt vừa hại?

Trong Đông y, dạ dày thuộc tỳ vị, chủ vận hóa đồ ăn thức uống. Tỳ vị thích ấm, ghét lạnh. Bởi vậy, nước ấm thường được coi là “món quà” giúp tỳ vị dễ bề tiêu hóa. Nhưng…

Lão dặn rồi, không nên chỉ nhìn cái biểu hiện bên ngoài. Nước ấm có lợi, nhưng dùng sai lúc, sai cách thì lại thành gánh nặng cho dạ dày yếu.

Nếu bụng đói, dạ dày đang tiết nhiều dịch vị mà ta uống một lượng lớn nước ấm, sẽ làm loãng dịch tiêu hóa, cản trở quá trình nghiền nát, vận hóa. Người đau dạ dày, đặc biệt là thể hư hàn (hay lạnh bụng, ăn chậm tiêu), dễ bị đầy trướng, đau âm ỉ sau uống.

Uống nước ấm sao cho hợp tạng người đau dạ dày?

• Uống từng ngụm nhỏ, chia nhiều lần trong ngày thay vì uống ừng ực một lúc.
• Nên uống sau bữa ăn khoảng 30 phút để hỗ trợ tiêu hóa, tránh loãng dịch vị khi bụng đói.
• Người tỳ vị hư hàn nên uống nước ấm 40–50°C, tránh quá nóng vì dễ kích ứng niêm mạc.
• Khi trời lạnh, có thể cho thêm vài lát gừng tươi để ôn ấm trung tiêu, trợ tiêu hóa.

Lão dặn thêm: Bà con có thể pha chút mật ong, vài lát gừng vào nước ấm để tăng hiệu quả giảm viêm, làm dịu dạ dày. Người bị trào ngược, viêm loét cũng nên tránh xa nước đá, đồ uống lạnh đóng chai – kẻ thù thầm lặng phá hỏng lớp bảo vệ niêm mạc dạ dày.

Đừng quên lắng nghe cơ thể mình

Có bà con hợp uống nước ấm buổi sáng, có người lại hợp uống vào giữa buổi. Điều quan trọng là quan sát phản ứng của cơ thể: uống xong thấy nhẹ bụng, dễ chịu là hợp; nếu thấy đầy hơi, cồn cào, hãy điều chỉnh thời điểm và lượng nước.

Lão nói rõ hơn cho bà con dễ hình dung: Đông y coi cơ thể mỗi người là một tiểu vũ trụ, chẳng ai giống ai. Cùng một thứ – như ly nước ấm – nhưng với người này là thuốc, với người kia lại là “chất thử” khiến bệnh lộ ra.

Lời dặn của Lão trước khi kết thúc câu chuyện

Bà con nhớ nhé, nước ấm có thể là bạn tốt của dạ dày nếu dùng đúng cách. Nhưng đừng chạy theo trào lưu “uống càng nhiều càng khỏe”. Mọi thứ đều cần vừa phải, thuận theo tạng người và thời tiết. Lão gặp không ít trường hợp chỉ vì một thói quen tưởng vô hại mà bệnh thêm dai dẳng.

Ai đang đau dạ dày, hãy kiên nhẫn điều chỉnh chế độ ăn uống, sinh hoạt và giữ cho tâm trạng an yên. Cái dạ dày cũng “nghe” cảm xúc của mình đấy, bà con ạ.

Lão Tuấn – Tinh hoa y học dân tộc