Hạt nhãn – vị thuốc nhỏ mà có võ, giúp bổ thận, giảm đau, liền gân cốt

Bà con thân mến,

Tưởng là chuyện nhỏ, hóa ra lại là báu vật bị lãng quên… Lão nói vậy vì thấy nhiều bà con mình ăn xong quả nhãn rồi tiện tay vứt hạt đi, không biết rằng: hạt nhãn – hay còn gọi là long nhãn tử – từ xưa đã là vị thuốc quý trong kho tàng Y học cổ truyền.

“Thứ mà bà con vẫn bỏ vào sọt rác… lại có thể cứu được bao người đau xương nhức khớp, yếu thận, mỏi gối…”

Ngày trước đồng bào miền núi giữ lấy từng hạt nhãn để chữa đau

Lão còn nhớ thời hành y nơi rừng sâu núi thẳm, đồng bào trên bản không vứt hạt nhãn. Họ rửa sạch, phơi khô, nướng sơ rồi dùng đắp, nấu thuốc hoặc ngâm rượu. Nhờ thế, nhiều cụ già dù tuổi cao vẫn còn đi rẫy, gùi củi, chân tay nhanh nhẹn, cột sống vững vàng.

Trong Đông y, hạt nhãn có vị ngọt chát, tính ấm, quy kinh Tỳ và Thận. Được xếp vào nhóm cố tinh – bổ thận – chỉ thống, nghĩa là giúp giữ tinh, mạnh gân, chắc xương, và đặc biệt là giảm đau rất tốt.

Ai bị đau lưng, loãng xương, mỏi gối – nhớ giữ lại hạt nhãn!

Trường hợp đau lưng, nhức khớp, loãng xương – đặc biệt là người lớn tuổi – rất nên dùng hạt nhãn đúng cách:

• Đắp ngoài: Hạt nhãn nướng chín, tán nhỏ, trộn với giấm ăn rồi đắp lên vùng đau – ngày 1–2 lần. Có thể thêm ít muối để tăng tác dụng tiêu sưng. Bài thuốc dân gian này giúp giảm viêm, chắc gân, liền cơ.
• Uống bên trong:

– Hạt nhãn khô: 10g
– Đỗ đen rang: 15g
– Cỏ xước và ngưu tất: mỗi vị 10g

Đem sắc với 500ml nước, chia 2 lần uống trong ngày. Bài thuốc này giúp bổ can thận, mạnh gân cốt, thích hợp dùng theo từng đợt 10–15 ngày, nhất là khi chuyển mùa.

Thận yếu, tiểu đêm, yếu sinh lý – cũng nên nhớ tới hạt nhãn

Lão hay gặp bà con thận yếu – đêm dậy tiểu nhiều, lưng lạnh, chân tay lạnh, người mỏi mệt, sinh lý suy giảm. Trường hợp này có thể dùng hạt nhãn phối hợp với các vị sau:

– Hạt nhãn sao vàng: 10g
– Thục địa: 15g
– Kỷ tử: 10g
– Cỏ xước: 10g

Bài thuốc này có tác dụng ôn bổ hạ nguyên, sinh tinh bổ thận, trợ dương bền gân. Đông y gọi là nhóm thuốc bổ thận – cố tinh – ôn trung – trợ dương. Bà con nên uống thành đợt 2–3 tuần, rồi nghỉ 1 tuần để cơ thể hấp thu đều đặn.

Hạt nhãn còn giúp sát khuẩn, tái tạo da rất tốt

Các cụ ngày xưa còn dùng hạt nhãn để xử lý vết thương ngoài da. Lấy hạt nhãn nướng thơm, giã nhỏ, trộn với ít rượu trắng hoặc giấm và muối, rồi đắp lên vùng trầy xước, lở loét – giúp sát khuẩn, tiêu viêm, làm se nhanh tổn thương.

Lão hay mách các bà mẹ: con nhỏ mà hay té ngã trầy xước, hoặc nhà có ông bà tiểu đường hay bị loét lâu lành – thì nhớ giữ hạt nhãn lại để khi cần có mà dùng.

Lưu ý khi dùng – Lão dặn kỹ rồi bà con nhé

• Không dùng sống, không nuốt nguyên hạt – có thể gây tắc ruột, khó tiêu.
• Người tỳ vị hư hàn (hay đau bụng, đi ngoài phân lỏng) không nên dùng quá nhiều.
• Không dùng liên tục dài ngày – nên dùng theo đợt, nghỉ giữa kỳ cho cơ thể hấp thu tốt.

“Thuốc tốt mà dùng sai – thì cũng hại. Lão dặn rồi, phải đúng người – đúng lúc – đúng cách.”

Viên ngọc ẩn trong đống rác – chỉ người biết mới thấy quý

Hạt nhãn nhỏ, nhưng là một viên ngọc ẩn mình trong kho báu của Y học cổ truyền. Nó giúp bổ gân cốt, mạnh khí huyết, nâng đỡ Tỳ Thận – những tạng vốn dễ suy ở người cao tuổi. Lão mong bà con khi ăn nhãn, hãy nghĩ khác đi một chút – đừng vứt hạt nữa. Nhặt lại, phơi khô, giữ lấy – để dùng cho chính mình, cho cha mẹ, cho người thân.

Nếu bà con muốn lão chỉ thêm cách dùng theo thể trạng cụ thể – thì cứ để lại lời nhắn. Lão luôn sẵn lòng chia sẻ.

Lão Tuấn – Tinh hoa y học dân tộc