Ngâm chân – “bổ thận dưỡng mệnh” mà nhiều người bỏ quên

Chân – gốc rễ của cơ thể, nơi quy tụ sinh khí

Bà con ạ, trong Đông y, bàn chân không đơn thuần là nơi để bước đi, mà là nơi tụ hội tinh hoa của lục phủ ngũ tạng. Có hơn 60 huyệt vị ở hai bàn chân, trong đó có huyệt Dũng Tuyền – huyệt đầu tiên của kinh Thận, nơi mà khí hóa bắt đầu sinh khởi.

Đặc biệt, sáu kinh âm – can, tỳ, thận, tâm, phế, tâm bào – đều khởi hoặc kết thúc ở bàn chân. Nghĩa là mỗi khi bà con ngâm chân, là đang tác động lên cả hệ tạng, đang “khai thông huyệt đạo”, đang “gọi dậy sinh khí” đã mỏi mệt sau một ngày dài.

Ngâm chân – bí quyết dưỡng sinh nghìn đời

Không phải ngẫu nhiên mà người xưa coi việc ngâm chân mỗi tối là thói quen dưỡng sinh quý giá. Khi ngâm chân bằng nước thảo dược ấm, bà con đang giúp:

• Làm ấm tạng phủ – nhất là tỳ, thận – gốc rễ sinh khí trong cơ thể.
• Hành khí, hoạt huyết, tán hàn trừ thấp – giúp máu lưu thông, giảm đau nhức.
• Thư giãn thần kinh – an thần, dễ ngủ, giảm stress sau một ngày căng thẳng.
• Kích thích huyệt đạo – tăng cường miễn dịch, phòng bệnh từ gốc.

“Khí huyết dồn về chân mỗi chiều, ngâm chân là cách kéo ngược lão hóa, dưỡng khí, an tâm.” – Lão thường dặn như thế.

Những loại thảo dược quý dùng để ngâm chân

Lão nói rõ hơn để bà con dễ hình dung. Ngâm chân không cần cầu kỳ, chỉ cần dùng các vị thuốc đơn giản, sẵn có trong gian bếp hay vườn nhà là được. Dưới đây là những thảo dược mà Lão hay dùng:

• Gừng tươi: Ấm tỳ vị, tán hàn, hành khí. Tốt cho người tay chân lạnh, hay tê bì.
• Ngải cứu: Trừ phong thấp, giảm đau khớp, an thần. Rất hợp cho người lớn tuổi.
• Lá lốt: Trị tê thấp, đau nhức, ra mồ hôi chân tay. Rẻ mà quý vô cùng.
• Sả: Giải cảm, thư giãn thần kinh, mùi thơm dễ chịu giúp ngủ sâu giấc.
• Vỏ bưởi, vỏ cam: Hành khí, tiêu đàm, giúp thư giãn gân cơ.
• Quế chi: Làm ấm kinh lạc, kích thích huyệt đạo, trục hàn.
• Hương nhu: Kích thích tuyến mồ hôi, khử mùi hôi chân, trừ thấp.

Lão thường phối 3–5 loại tùy theo thể trạng. Nếu không có đủ, chỉ một nắm gừng + ngải cứu là đã đủ tốt cho một lần ngâm.

Cách ngâm chân đúng để dưỡng khí – thông kinh

Không phải cứ ngâm vào là tốt, ngâm đúng cách mới phát huy hết công năng. Lão dặn bà con mấy điều sau:

1. Thời điểm: Tốt nhất là sau bữa tối 1 giờ (khoảng 20–21h). Lúc này khí huyết tụ về chân, ngâm sẽ hiệu quả nhất.
2. Nhiệt độ nước: Khoảng 38–43 độ C, ấm nóng vừa đủ. Không nên quá nóng dễ làm tổn thương da và huyệt vị.
3. Thời gian ngâm: Khoảng 15–20 phút. Không nên ngâm quá lâu, dễ gây phản tác dụng, hao khí.
4. Mức nước: Phải ngập mắt cá chân, tốt nhất là tới giữa bắp chân để huyệt đạo được kích thích trọn vẹn.
5. Kết hợp: Khi ngâm có thể xoa bóp nhẹ bàn chân, day huyệt Dũng Tuyền để kích thích khí huyết lưu thông.
6. Sau khi ngâm: Lau khô chân, đi tất mỏng giữ ấm. Tránh đi lại trên nền lạnh, dễ trúng phong hàn.

Lão dặn rồi, đừng ngâm khi vừa ăn no, đang sốt, huyết áp quá cao hay đang say rượu – dễ làm cơ thể thêm mệt mỏi, rối loạn khí huyết.

Những ai nên ngâm chân mỗi ngày?

Lão khuyên, bất kể già hay trẻ, ai cũng nên ngâm chân – đặc biệt là:

1. Người cao tuổi – giúp an thần, ngủ ngon, ngừa tê bì chân tay.
2. Người làm việc văn phòng – ngồi lâu khiến huyết ứ trệ, ngâm chân giúp máu lưu thông.
3. Người lạnh chân, đau khớp – ngâm chân là cách “dưỡng dương từ gốc”.
4. Người bị stress, khó ngủ – nước ấm và thảo dược như lời ru đưa ta vào giấc.

Nhưng bà con nhớ nhé, không nên ngâm khi đang sốt cao, vừa ăn no, hoặc phụ nữ đang mang thai 3 tháng đầu – vì khi đó cơ thể cần ổn định khí huyết, không nên khuấy động huyệt đạo.

Lão Tuấn dặn dò

Ngâm chân không chỉ là ngâm cái chân, mà là ngâm cả một ngày mệt mỏi, để cho khí huyết lưu thông, tạng phủ được sưởi ấm, tâm trí được nghỉ ngơi. Việc đơn giản nhưng hiệu quả bền sâu – như cái cách cây hút nước từ rễ để vươn lên xanh tốt.

Thay vì uống hàng đống thuốc bổ, bà con hãy bắt đầu từ điều giản dị này. Mỗi tối, dành cho mình 15–20 phút ngâm chân, thả lỏng thân – tâm – thần, Lão tin bà con sẽ cảm nhận sự khác biệt rõ rệt sau chỉ vài ngày.

Lão Tuấn – Tinh hoa y học dân tộc